Η ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, μαζί με την πάλη για την ειρήνη και την ιδεολογική σταθερότητα, αποτελούν την κύρια αποστολή του Κόμματος.
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΟ 7Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚ ΚΟΥΒΑΣ
ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΑΠΌ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ
ΤΗΣ ΚΕ, ΣΤΡΑΤΗΓΟ ΡΑΟΥΛ ΚΑΣΤΡΟ ΡΟΥΣ
ΑΒΑΝΑ, 16 ΑΠΡΙΛΗ 2016
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Ανοίγουμε τις εργασίες του 7ου Συνεδρίου του ΚΚ Κούβας την ημέρα που συμπληρώνεται η 55η επέτειος από την ανακήρυξη από τον Επικεφαλής Διοικητή Φιδέλ Κάστρο Ρους του σοσιαλιστικού χαρακτήρα της Επανάστασης, στις 16 Απρίλη του 1961, στην τελετή αποχαιρετισμού των θυμάτων των βομβαρδισμών στις αεροπορικές βάσεις της προηγούμενης ημέρας, που αποτέλεσε το προανάκρουσμα της μισθοφορικής εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων, η οποία οργανώθηκε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και η οποία συντρίφτηκε σε λιγότερο από 72 ώρες, χάρη στις προηγούμενες ενέργειες της Κρατικής Ασφάλειας και στο κουράγιο των μαχητών του Αντάρτικου Στρατού, αστυνομικών και πολιτοφυλάκων, που για πρώτη φορά αγωνίστηκαν υπερασπιζόμενοι το σοσιαλισμό, κάτω από την άμεση διοίκηση του Φιδέλ.
Συγκεντρωθήκαμε σήμερα, ακριβώς πέντε χρόνια από το προηγούμενο Συνέδριο, εκπληρώνοντας το Στόχο Εργασίας αριθ. 17 που ψήφισε η Πρώτη Εθνική Συνδιάσκεψη του Κόμματος που καθόρισε να κρατιέται η περιοδικότητα που ορίζεται στο Καταστατικό για τη διεξαγωγή των συνεδρίων του Κόμματος, εκτός αν υπάρχει απειλή πολέμου, φυσικές καταστροφές και άλλες έκτακτες καταστάσεις.
Στο 7ο Συνέδριο, ανώτατο όργανο της κομματικής οργάνωσης, συμμετέχουν χίλιοι αντιπρόσωποι, που προτάθηκαν από τη βάση και ψηφίστηκαν δημοκρατικά, και που εκπροσωπούν πάνω από 670.000 κομματικά μέλη, τα οποία ανήκουν σε περίπου 54.500 οργανώσεις βάσης.
Όπως μπορεί κανείς να υπολογίσει, έχει μειωθεί ο αριθμός των μελών του Κόμματός μας, πράγμα που επηρεάζεται από την αρνητική δημογραφική δυναμική που αντιμετωπίζουμε, το αποτέλεσμα μιας περιοριστικής πολιτικής αύξησης από το 2004 και τις ίδιες τις επιδράσεις στη δουλειά στρατολόγησης, δέσμευσης και κινήτρων του κομματικού δυναμικού. Είναι, επίσης, σίγουρο ότι τα τελευταία χρόνια καταφέραμε να ανακόψουμε αυτή την τάση.
Στην περίοδο που πέρασε, εφαρμόστηκαν όσα καθιέρωνε ο Στόχος αριθ. 18 της Πρώτης Εθνικής Συνδιάσκεψης, να πραγματοποιούμε τουλάχιστον δύο ολομέλειες της ΚΕ το χρόνο, όπου να αναλύεται η πορεία της διαδικασίας εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών, η εκπλήρωση του Πλάνου της Οικονομίας και ο Προϋπολογισμός και των ίδιων των Στόχων που αναφέραμε. Στις τακτικές συνεδριάσεις της Εθνοσυνέλευσης της Λαϊκής Εξουσίας, ανώτατου οργάνου της κρατικής εξουσίας, επίσης συζητήθηκαν δυο φορές το χρόνο η εκτέλεση του Πλάνου της Οικονομίας και η εκπλήρωση των Κατευθυντήριων Γραμμών.
Φτάσαμε στο 7ο Συνέδριο με την παρουσίαση τεσσάρων σημαντικών σχεδίων κύριων ντοκουμέντων, σε διάφορα από τα οποία αρχίσαμε να δουλεύουμε ουσιαστικά με το κλείσιμο του 6ου Συνεδρίου του Κόμματος. Αυτά είναι:
Πρώτο: Περίληψη της εξέλιξης της οικονομίας στην πενταετία 2011-2015. Έκθεση για τα αποτελέσματα της εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών της Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Κόμματος και της Επανάστασης. Επικαιροποίηση των Κατευθυντήριων Γραμμών για την περίοδο 2016-2021.
Δεύτερο: Βάσεις του Εθνικού Πλάνου οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης μέχρι το 2030: Πρόταση Θεώρησης του Έθνους. Στρατηγικοί άξονες και τομείς.
Τρίτο: Θεωρητική αντίληψη του κουβανικού οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου σοσιαλιστικής ανάπτυξης.
Τέταρτο: Η δουλειά του Κόμματος για την εκπλήρωση των στόχων που υιοθετήθηκαν στην Πρώτη Εθνική Συνδιάσκεψη και των γενικών γραμμών του Πρώτου Γραμματέα της ΚΕ.
Είναι ντοκουμέντα που περιλαμβάνουν πολλά και μεγάλης πολυπλοκότητας ζητήματα που θα δείξουν την πορεία της κουβανικής επαναστατικής διαδικασίας, του Κόμματος και της κοινωνίας προς το μέλλον στην οικοδόμηση ενός σοσιαλισμού βιώσιμου και με ευημερία.
Είναι στενά δεμένα μεταξύ τους και πρέπει να τα προσεγγίσουμε όχι σαν ένα έργο ολοκληρωμένο ούτε από ένα στατικό ή δογματικό πρίσμα, αλλά μετά από τις συζητήσεις σ’ αυτό το Συνέδριο, ακριβώς όπως κάναμε μετά το 6ο Συνέδριο, θα υποβληθούν σε περιοδικές εκτιμήσεις, όπου θα κυριαρχεί μια δυναμική θεώρηση αυτών των προγραμματικών ντοκουμέντων.
Αντίθετα με το προηγούμενο Συνέδριο που η πρόταση των Κατευθυντήριων Γραμμών υποβλήθηκε προηγούμενα σε πλατιά συζήτηση με τα μέλη του Κόμματος, την κομμουνιστική νεολαία και το λαό γενικά και μετά την υιοθέτησή τους σ’ αυτό το Συνέδριο εγκρίθηκαν από την Εθνοσυνέλευση, σ’ αυτή την περίπτωση δεν πραγματοποιήθηκε αυτή η διαδικασία, μιας και πρόκειται για επιβεβαίωση και συνέχιση της γραμμής που συμφωνήθηκε πριν από πέντε χρόνια σε ό,τι αφορά την επικαιροποίηση του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου μας.
Τα τέσσερα σχέδια που απαριθμούνται και παρουσιάζονται σ’ αυτό το Συνέδριο είναι αποτέλεσμα συλλογικής επεξεργασίας, με τη συμμετοχή καθηγητών Πανεπιστημίου, ακαδημαϊκών, ερευνητών οικονομικών και κοινωνικών επιστημών και στελεχών της κυβέρνησης και του Κόμματος.
Για την ανάλυσή τους στις αντίστοιχες επιτροπές συζητήθηκαν σε δύο ολομέλειες της ΚΕ του Κόμματος, τον περασμένο Δεκέμβρη και Γενάρη, μια διαδικασία που επέφερε πάνω από 900 γνώμες και προτάσεις, οι οποίες οδήγησαν στην επεξεργασία μιας νέας εκδοχής για να υποβληθεί στην κρίση των αντιπροσώπων του Συνεδρίου, σε συνεδριάσεις σε όλες τις επαρχίες, στις αρχές Μάρτη, με τη συμβολή πάνω από 3.500 προσκεκλημένων που εκπροσωπούσαν τους διάφορους τομείς της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων και όλων των βουλευτών της Εθνοσυνέλευσης, με τις παρεμβάσεις και προτάσεις τους που ξεπερνούσαν τον αριθμό των 8.800, προετοιμάστηκε η τελική εκδοχή.
Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζουμε σε Συνέδριο του Κόμματος το θέμα της θεωρητικής αντίληψης που συγκεντρώνει τις θεωρητικές βάσεις και τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου που φιλοδοξούμε να πετύχουμε σαν αποτέλεσμα της διαδικασίας επικαιροποίησης.
Στη διάρκεια αυτών των πέντε χρόνων επεξεργαστήκαμε οκτώ εκδοχές της θεωρητικής αντίληψης, που αναλύθηκαν διαδοχικά, πρώτα στις συνεδριάσεις του ΠΓ για τον έλεγχο της εφαρμογής των αποφάσεων του 6ου Συνεδρίου και στη συνέχεια στο ΠΓ και στις ολομέλειες της ΚΕ, με τη συμμετοχή του Υπουργικού Συμβουλίου.
Από την πλευρά του, το σχέδιο που αφορά στις βάσεις του Εθνικού Πλάνου Ανάπτυξης μέχρι το 2030, είναι καρπός της δουλειάς που έχει πραγματοποιηθεί εδώ και τέσσερα χρόνια από ακαδημαϊκούς και ειδικούς των κυβερνητικών οργανισμών και της Μόνιμης Επιτροπής για την Εφαρμογή και Ανάπτυξη. Προσεγγίζει ένα ζήτημα εξαιρετικά σημαντικού βεληνεκούς, που η μεγάλη τεχνική πολυπλοκότητά του δεν μας επέτρεψε να φτάσουμε στο Συνέδριο με τελειωμένο το Εθνικό Πλάνο Ανάπτυξης μέχρι το 2030, όπως ήταν η αρχική μας πρόθεση, αλλά παρουσιάζονται οι βάσεις του, δηλαδή η Θεώρηση του Έθνους και οι Στρατηγικοί Άξονες και Τομείς, πράγμα που μας δίνει ένα θαυμάσιο εργαλείο για να συνεχίσουμε να δουλεύουμε μέχρι την ολοκλήρωσή του, που ελπίζουμε να πετύχουμε το 2017.
Έχουμε στο μυαλό μας ότι και τα δύο ντοκουμέντα, δηλαδή η Θεωρητική Αντίληψη και οι βάσεις του Εθνικού Πλάνου Ανάπτυξης, μετά από την ανάλυσή τους στο Συνέδριο, να συζητηθούν δημοκρατικά από τα μέλη του Κόμματος και της Ένωσης Νέων Κομμουνιστών, εκπροσώπους των μαζικών οργανώσεων και πλατιών τμημάτων της κοινωνίας, με στόχο να εμπλουτιστούν και να τελειοποιηθούν.
Με αυτό το σκοπό ζητάμε από το Συνέδριο να εξουσιοδοτήσει την ΚΕ που θα εκλεγεί να κάνει τις αλλαγές που θα προκύψουν από τη διαδικασία συζήτησης και για την τελική υιοθέτησή τους, συμπεριλαμβανομένων των κατάλληλων προσαρμογών στις Κατευθυντήριες Γραμμές που θα αποφασιστούν σ’ αυτό το Συνέδριο.
Από την ψήφιση των Κατευθυντήριων Γραμμών από το προηγούμενο Συνέδριο μας ξεκαθαρίστηκε ότι η διαδικασία της εφαρμογής τους δεν θα είχε εύκολο δρόμο, ελεύθερο από εμπόδια και αντιθέσεις, καθώς και ότι οι βασικές αλλαγές που απαιτούνται για την επικαιροποίηση του μοντέλου, θα μας έπαιρναν πάνω από μια πενταετία. Η πράξη επιβεβαίωσε το πόσο σωστή ήταν αυτή η εκτίμηση. Συνεχίσαμε να προχωράμε με σίγουρα βήματα, χωρίς βιασύνη αλλά και χωρίς διαλείμματα, δηλαδή με την απαραίτητη κλιμάκωση και ολοκλήρωση για να έχουμε επιτυχία.
Το βασικό εμπόδιο που αντιμετωπίσαμε, ακριβώς όπως το είχαμε προβλέψει, είναι το εμπόδιο μιας απαρχαιωμένης νοοτροπίας, που συνιστά μια στάση αδράνειας ή απουσίας εμπιστοσύνης στο μέλλον. Δεν έλειψαν, όπως περιμέναμε λογικά, αισθήματα νοσταλγίας για άλλες στιγμές, λιγότερο πολύπλοκες της επαναστατικής διαδικασίας, όταν υπήρχαν η Σοβιετική Ένωση και η σοσιαλιστική κοινότητα. Στο άλλο άκρο, υπήρξαν καλυμμένες φιλοδοξίες για παλινόρθωση του καπιταλισμού σαν λύση για τα προβλήματά μας.
Παρ’ όλα αυτά, δουλέψαμε συστηματικά και εντατικά για την εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών, έχοντας εφαρμόσει τελείως το 21% από τις 313 που αποφασίστηκαν. Σε φάση εφαρμογής βρίσκεται το 77% απ’ αυτές, ενώ δεν έχει ξεκινήσει το 2%.
Αυτοί οι αριθμοί δεν καταφέρνουν να δείξουν με πλήρη σαφήνεια πόσο δουλέψαμε και προχωρήσαμε στη διαδικασία, πράγμα που δεν είναι καθόλου λίγο, και έχουν την αντανάκλασή τους στην υιοθέτηση 130 πολιτικών και την έκδοση 344 νομικών ρυθμίσεων διαφόρων επιπέδων, την αλλαγή 55 και την κατάργηση 684. Ωστόσο, η αργή εφαρμογή των νομικών ρυθμίσεων και η αφομοίωσή τους, κυρίως, καθυστέρησε την εφαρμογή των πολιτικών που υιοθετήθηκαν.
Σαν αποτέλεσμα της δουλειάς που πραγματοποιήθηκε κατά την εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών και των νέων καθηκόντων που ενσωματώθηκαν στη διαδικασία επικαιροποίησης του οικονομικού μοντέλου, υποβάλλεται σε μελέτη στο Συνέδριο μια επικαιροποιημένη πρόταση για την περίοδο 2016-2021, με ένα σύνολο 268 κατευθυντήριων γραμμών, από αυτές 31 διατηρούν την αρχική τους σύνταξη, 193 αλλάζουν και προστίθενται 44 νέες.
Αξιολογώντας το ρυθμό των αλλαγών που γίνονται, δεν πρέπει να χάνουμε από τα μάτια μας το γεγονός ότι στην περίπτωση της Κούβας δεν μπορεί να επιτρέψουμε ποτέ την εφαρμογή των λεγόμενων «θεραπειών σοκ» που συχνά εφαρμόζονται σε βάρος των πιο αδύνατων τάξεων της κοινωνίας. Αυτή η προϋπόθεση που αντιστοιχεί και στην αρχή ότι κανείς δεν θα μείνει αβοήθητος, προϋποθέτει σε μεγάλο βαθμό την ταχύτητα της επικαιροποίησης του κουβανικού οικονομικού μοντέλου, όπου είναι αναμφισβήτητη η επίδραση της διεθνούς οικονομικής κρίσης και ιδιαίτερα τα αποτελέσματα του οικονομικού αποκλεισμού ενάντια στην Κούβα.
Οι νεοφιλελεύθερες συνταγές που συνηγορούν για την επιταχυμένη ιδιωτικοποίηση της κρατικής κληρονομιάς και των κοινωνικών υπηρεσιών, όπως είναι η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική ασφάλιση, ποτέ δεν θα εφαρμοστούν στον κουβανικό σοσιαλισμό.
Ακόμα και με τους οικονομικούς περιορισμούς που υπάρχουν, διατηρήθηκαν και τελειοποιήθηκαν οι κοινωνικές υπηρεσίες προς τον κουβανικό πληθυσμό στους τομείς της παιδείας, της υγείας, του πολιτισμού και του αθλητισμού και της κοινωνικής ασφάλισης. Ωστόσο, πρέπει να επιμείνουμε στην ανάγκη να βελτιώνεται συνεχώς η ποιότητά τους.
Οι αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στην αναδιάταξη αυτών των τομέων, παρόλα τα αρχικά παράπονα και την έλλειψη κατανόησης που διευκρινίστηκαν όπως έπρεπε ή έγιναν οι απαραίτητες προσαρμογές, συνέβαλαν στο ανέβασμα της ποιότητας των υπηρεσιών που αναφέραμε με μικρότερο οικονομικό κόστος, πράγμα που αποδείχνεται από τους δείκτες υγείας που σημειώθηκαν, όπως είναι η περίπτωση, για να αναφέρουμε μονάχα ένα στοιχείο, του ποσοστού βρεφικής θνησιμότητας ύψους 4,2 για κάθε 1.000 μωρά που γεννιούνται ζωντανά, που είναι παρόμοιο με αυτά που υπάρχουν σε πολύ λίγες από τις πιο αναπτυγμένες χώρες.
Η αναδιάταξη του σχολικού δικτύου επέτρεψε να μειωθεί ο αριθμός των κέντρων και περίπου 250.000 εσωτερικών μαθητών, ενώ αντιστράφηκε η υπάρχουσα πυραμίδα στην εκπαίδευση τεχνικών μέσου επιπέδου και ειδικευμένων εργατών μέσω της αύξησης των εγγραφών στην τεχνικο-επαγγελματική εκπαίδευση.
Έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα διατήρησης και ανάκτησης της οικοδομικής υποδομής και του εξοπλισμού του συστήματος παιδείας.
Στο εθνικό σύστημα υγείας εφαρμόστηκε ένα σύνολο μέτρων για την αναδιάταξή του, σύμπτυξη και περιφερειοποίηση των υπηρεσιών, με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης της υγείας που προσφέρεται στον πληθυσμό, την άνοδο της ποιότητας και την ικανοποίηση του λαού για τις υπηρεσίες που προσφέρονται και για να γίνει αποτελεσματικό και βιώσιμο το σύστημα, και ταυτόχρονα να εξασφαλιστεί η ανάπτυξή του.
Η τελειοποίηση των καθοδηγητικών δομών και η προσαρμογή του προσωπικού οδήγησε στη μείωση 152.000 θέσεων και στη μετακίνηση πάνω από 20.000 γιατρών στη δραστηριότητα αρωγής. Αυτές οι αποφάσεις, μαζί με άλλες που προσανατολίζονταν στην ορθολογική χρήση των πόρων, επέτρεψαν τη μείωση του προϋπολογισμού που κατευθύνεται στην υγεία κατά πάνω από 2 δισεκατομμύρια πέσος.
Παράλληλα, παρουσιάστηκαν δυσκολίες στις προμήθειες στα φαρμακεία φαρμάκων εισαγωγής και εθνικής παραγωγής και εξακολουθούν να υπάρχουν συνθήκες υγιεινής που ευνοούν τη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών, όπως είναι η χολέρα, ο δάγκειος πυρετός, η τσικουνγκούνια και τελευταία η ζίκα. Αυτή τη στιγμή επιχειρείται ένα σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση ασθενειών που μεταδίδονται με το κουνούπι Aedes, που δεν μπορούμε να το δούμε σαν μια ακόμα εφήμερη καμπάνια, αλλά που πρέπει να εξασφαλιστεί η χρονική βιωσιμότητά της.
Οι αποφάσεις στην οικονομία σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να σημαίνουν ρήξη με τα ιδανικά της ισότητας και δικαιοσύνης της Επανάστασης κι ακόμα λιγότερο ότι σπάμε την ενότητα της πλειοψηφίας του λαού γύρω από το Κόμμα. Ούτε θα επιτρέψουμε σαν συνέπεια αυτών των μέτρων να δημιουργηθεί αστάθεια και αβεβαιότητα στον κουβανικό πληθυσμό.
Γι’ αυτό επιμένω ότι απαιτείται πολλή ευαισθησία και πολιτική σκοπιμότητα για να προχωρήσουμε στην εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών. Είναι απαραίτητο να εξασφαλίσουμε περισσότερες διευκρινίσεις για το λαό, περισσότερη πειθαρχία και απαιτήσεις και μεγαλύτερη παρακολούθηση από πιο κοντά της διαδικασίας των αλλαγών. Όπως είπαμε ήδη, πρέπει να έχουμε τα αυτιά μας και τα πόδια μας γερά πάνω στη γη.
Το πιο εύγλωττο δείγμα για την πολυπλοκότητα της διαδικασίας εφαρμογής βρίσκεται στη νομισματική και συναλλαγματική διαδικότητα, μια υπόθεση για την οποία δεν σταματήσαμε να δουλεύουμε κατά τη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων και της οποίας η λύση δεν παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες, γιατί αν και δεν αποτελεί τη μαγική λύση για τις διαρθρωτικές παραμορφώσεις της οικονομίας, θα αποτελέσει μια βασική ώθηση για να προχωρήσουμε στα υπόλοιπα καθήκοντα της επικαιροποίησης του οικονομικού μας μοντέλου.
Η νομισματική τακτοποίηση της χώρας θα διευκολύνει να δημιουργηθούν οι απαραίτητες συνθήκες για να ξεπεραστούν τα νοσηρά αποτελέσματα της ισοπέδωσης και να γίνει πραγματικότητα η σοσιαλιστική αρχή που λέει «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του στον καθένα ανάλογα με τη δουλειά του». Μ’ αυτό θα μπορέσουμε να διορθώσουμε το φαινόμενο της λεγόμενης «αντιστραμμένης πυραμίδας», που δεν επιτρέπει να αμείβεται με δίκαιο τρόπο η εργασία ανάλογα με την ποσότητά της, την ποιότητά της και την πολυπλοκότητά της και να αντιστοιχεί το επίπεδο ζωής στα νόμιμα έσοδα των πολιτών, και γεννάει έλλειψη κινήτρων της εργατικής δύναμης καθώς επίσης και των στελεχών, πράγμα που τα εμποδίζει να προχωράνε σε μεγαλύτερες ευθύνες.
Είναι κατάλληλη η ευκαιρία για να επαναβεβαιώσουμε για μια ακόμα φορά την απόφασή μας να εγγυηθούμε για τις τραπεζικές καταθέσεις σε διεθνές νόμισμα, σε μετατρέψιμα κουβανικά πέσος και σε κουβανικά πέσος, καθώς και σε μετρητά που κατέχει ο πληθυσμός και τα ξένα και εθνικά νομικά πρόσωπα.
Η σοσιαλιστική κρατική επιχείρηση, που ορίζεται ως η κύρια μορφή διαχείρισης της εθνικής οικονομίας, βρίσκεται σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τον αυξανόμενο μη κρατικό τομέα, που επωφελείται δουλεύοντας σε έναν νομισματικό κύκλο που βασίζεται σε τιμή ανταλλαγής 1 x 25, ενώ γι’ αυτή [την κρατική επιχείρηση] ισχύει η ισοτιμία του CUC [μετατρέψιμο κουβανικό πέσο] με το κουβανικό πέσο. Αυτή η σημαντική παραμόρφωση θα πρέπει να επιλυθεί το ταχύτερο δυνατό, στο πλαίσιο της νομισματικής και συναλλαγματικής ενοποίησης.
Αυτή η ανωμαλία, όταν προστεθεί στη διακριτική άσκηση της οικονομίας μας, δεν επέτρεψε να προχωρήσουμε ουσιαστικά στην εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών που σχετίζονται με τη σταδιακή εξάλειψη των εσφαλμένων δωρεάν παροχών και των υπερβολικών επιδοτήσεων, παίρνοντας υπόψη ότι δεν μπορέσαμε να γενικεύσουμε την αύξηση των εσόδων των εργαζομένων, ούτε να εξασφαλίσουμε τη σταθερή προσφορά ορισμένων εμπορευμάτων στην απελευθερωμένη αγορά.
Παρά το γεγονός ότι μειώθηκαν ή καταργήθηκαν μερικά προϊόντα από το καλάθι της νοικοκυράς με το δελτίο -μιλάμε για το περίφημο δελτίο προμηθειών- και μεταφέρθηκε η λιανική πώλησή τους στην απελευθερωμένη αγορά σε τιμές που δεν επιδοτούνται, διατηρείται ένα υψηλό επίπεδο επιδότησης σε μια ποικίλη γκάμα προϊόντων και βασικών υπηρεσιών.
Από την άλλη μεριά, ο ανεβασμένος δείκτης γήρανσης του κουβανικού πληθυσμού, που επιπλέον μετακινείται από την ύπαιθρο στις πόλεις, συγκεντρώνεται και ανεβάζει το επίπεδο ειδίκευσής του, αποτελεί στρατηγικό πρόβλημα για την ανάπτυξη, που προκαλείται από την ύπαρξη εδώ και χρόνια ενός συνόλου κοινωνικο-οικονομικών και πολιτιστικών παραγόντων που δεν είναι εύκολο να αντιστραφούν. Επεξεργαστήκαμε την πολιτική για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, καθορίζοντας 76 μέτρα και 252 δράσεις, η εφαρμογή των οποίων θα είναι βαθμιαία, ανάλογα με την άσκηση της οικονομίας και τα αποτελέσματα θα επιτευχθούν μακροπρόθεσμα.
Υιοθετήθηκε η Πολιτική για τις Ξένες Επενδύσεις, που αναγνωρίζονται σαν σημαντική και αναγκαία πηγή για την ανάπτυξη της χώρας, και τέθηκε σε ισχύ ένας νέος σχετικός νόμος, που μαζί με το να προσφέρει κίνητρα και νομική ασφάλεια στους επενδυτές, προστατεύει την εθνική κυριαρχία, την προστασία του περιβάλλοντος και την ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων.
Δημιουργήθηκε η Ειδική Αναπτυξιακή Ζώνη του Μαριέλ με πρόσθετα πλεονεκτήματα για την προσέλκυση εθνικών και ξένων επενδυτών, και εξασφαλίστηκε το νομικό πλαίσιο και η απαραίτητη υποδομή και παραγωγική ανάπτυξη, με στόχο να δημιουργηθούν εξαγωγές, να προωθηθεί η αντικατάσταση εισαγωγών, να ευνοηθεί η μεταβίβαση τεχνολογιών και διευθυντικών ικανοτήτων για τις οποίες δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα, να δημιουργηθούν πηγές απασχόλησης και μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης και να αποτελέσει την επιμελητεία που θα διευκολύνει να επιτευχθούν υψηλά επίπεδα αποτελεσματικότητας.
Χωρίς να υποτιμάμε καθόλου το εμπόδιο που μ’ αυτή την έννοια σημαίνει ο βορειοαμερικάνικος αποκλεισμός και η εξωχώρια εφαρμογή του, πρέπει να αφήσουμε πίσω μας απαρχαιωμένες προκαταλήψεις σε σχέση με τις ξένες επενδύσεις και να προχωρήσουμε αποφασιστικά στην προετοιμασία, το σχεδιασμό και τη συγκεκριμενοποίηση νέων δουλειών.
Ο προορισμός των επενδύσεων έχει αλλάξει ουσιαστικά, αν πριν από 5 χρόνια ο παραγωγικός τομέας και οι υποδομές αποτελούσαν το 45%, το 2015 συγκέντρωσαν το 70%. Επίσης, στην επενδυτική διαδικασία αυξήθηκαν η αυστηρότητα και ο έλεγχος για την εκπλήρωση των πλάνων και, γενικά, βελτιώθηκαν οι δείκτες τους, παρά το γεγονός ότι διατηρούνται όχι και λίγες εντάσεις στην προμήθεια και εξασφάλιση εργατικής δύναμης σωστά ειδικευμένης και με κίνητρα, τη στιγμή που διατηρείται ο αυτοσχεδιασμός, η επιπολαιότητα και η έλλειψη πληρότητας λόγω μιας λαθεμένης προετοιμασίας των έργων, πράγμα που οδηγεί σε καθυστερημένες προθεσμίες εκτέλεσης και επιδράσεις στην ποιότητα της ολοκλήρωσης.
Με πρόθεση να ενισχυθεί ο ρόλος της σοσιαλιστικής κρατικής επιχείρησης και η αυτονομία της, προχωρήσαμε στο διαχωρισμό των κρατικών λειτουργιών από τις επιχειρησιακές, αλλάζοντας σταδιακά τις σχέσεις των κυβερνητικών οργανισμών με τις επιχειρήσεις, οι διευθύνσεις των οποίων διαθέτουν σήμερα περισσότερες αρμοδιότητες για τη διαχείρισή τους.
Ωστόσο, αυτή είναι μια πορεία που δεν τη διανύει κανείς σε μια μέρα, σε βδομάδες ή μήνες, αλλά που θα ωριμάσει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στο βαθμό που εδραιώνονται οι οργανωτικές συνθήκες, η κατάρτιση των στελεχών και ξεπεραστεί η συνήθεια να περιμένουμε για οδηγίες από τα πάνω για να ενεργήσουμε στο πλαίσιο δυνατοτήτων που έχουν ήδη ανατεθεί, αντί να προωθείται η πρωτοβουλία και το δραστήριο πνεύμα.
Ταυτόχρονα, εξακολούθησε η πρόοδος της διαδικασίας τελειοποίησης των οργανισμών της Κεντρικής Κρατικής Διοίκησης, συμπεριλαμβανομένων και εθνικών φορέων, σε ένα πρώτο στάδιο, στους γενικούς οργανισμούς και στον παραγωγικό τομέα. Ολοκληρώθηκε η διαδικασία σε τέσσερις από αυτούς, διαλύθηκαν ή συμπτύχθηκαν τέσσερις και 13 βρίσκονται στο στάδιο καθιέρωσης. Συνεχίζεται η δουλειά με τους οργανισμούς που συνδέονται με τις κύριες υπηρεσίες για τον πληθυσμό.
Επίσης βρίσκεται στη φάση εφαρμογής το πείραμα που αναπτύσσεται στις επαρχίες της Αρτεμίσα και του Μαγιαμπέκε, με στόχο την κατοπινή γενίκευσή του, που ανάμεσα σε άλλα επιδιώκει το διαχωρισμό των λειτουργιών της διεύθυνσης των συνελεύσεων της Λαϊκής Εξουσίας και των Διοικητικών Συμβουλίων, πράγμα που επιτρέπει να επικεντρώνονται οι συνελεύσεις στην άμεση φροντίδα προς τους αντιπροσώπους, τα λαϊκά συμβούλια και τις εργασίες των Επιτροπών στον έλεγχο και τον οικονομικό έλεγχο.
Η εφαρμογή του νέου μοντέλου στις τοπικές διοικήσεις οδήγησε σε μια αξιοσημείωτη μείωση των καθηκόντων αυτών των οργάνων στην επαρχία και το δήμο, χωρίς να δημιουργήσει αστάθεια στη λειτουργία τους, ευνοώντας το κύρος τους για την άσκηση των κρατικών λειτουργιών που έχουν αναλάβει.
Όπως ακριβώς εκφράζεται στα συμπεράσματα του σχεδίου εισήγησης για τα αποτελέσματα της εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών, υπήρξαν ανεπάρκειες και ελλείψεις από την πλευρά των οργανισμών και φορέων, συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας της Μόνιμης Επιτροπής για την Εφαρμογή και Ανάπτυξη, δημιουργώντας καθυστερήσεις στην εφαρμογή μερικών μέτρων, τη διαμόρφωση προτάσεων που έπασχαν από έλλειψη πληρότητας ή είχαν περιορισμένη θεώρηση, κυρίως σε ό,τι αφορά την εκτίμηση των επιπέδων κινδύνου και τη σωστή αξιολόγηση του κόστους και των πλεονεκτημάτων ορισμένων μέτρων.
Επίσης εκδηλώθηκαν προβλήματα στην καθοδήγηση και τον έλεγχο των πολιτικών που υιοθετήθηκαν και στη διάδοση και κατάρτιση στα διάφορα επίπεδα καθοδήγησης. Κυρίως σ’ αυτή την τελευταία πλευρά της κατάρτισης των διαφορετικών επιπέδων καθοδήγησης, υπήρξαν κάποιοι που αφού επεξεργάστηκαν ένα κείμενο και το έστειλαν από τη μιαν άκρη της χώρας στην άλλη και ζητώντας να το μελετήσουν τα στελέχη, θα λυνόταν το πρόβλημα κι όταν πήγαμε να δούμε, ο καθένας εφάρμοζε το μέτρο κατά την κρίση του. Αυτό συνέβη με την Απόφαση 17 του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, σ’ ένα τόσο σημαντικό ζήτημα σαν αυτό που θα αναφερθώ σε συντομία στη διάρκεια αυτής της ομιλίας μου.
Σε μερικές περιπτώσεις έλλειψε η έννοια του επείγοντος όταν τα αποτελέσματα στην πράξη δεν ήταν τα επιθυμητά και καμιά φορά ακόμα και αντίθετα με το πνεύμα των αποφασισμένων μέτρων, πράγμα που σημαίνει ότι αν δεν αντιμετωπιστεί αποφασιστικά μια παρέκκλιση όσο είναι ακόμα μικρή, μετά τη μαζικοποίησή της η σωστή διόρθωση μεταβάλλεται σε πολιτικό πρόβλημα.
Ένα εκφραστικό παράδειγμα για τα προηγούμενα αποτελεί η συμπεριφορά των τιμών των γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων με την επανεμφάνιση του φαινομένου της κερδοσκοπίας και της συσσώρευσης σε όφελος μερικών λίγων και σε βάρος της πλειοψηφίας του πληθυσμού.
Αν και κατανοούμε ότι ο πρωταρχικός παράγοντας στην αύξηση των τιμών βρίσκεται σε ένα επίπεδο παραγωγής που δεν ικανοποιεί τη ζήτηση και ότι η πρόοδος σ’ αυτό το ζήτημα θέτει σαν όρο αντικειμενικούς και υποκειμενικούς παράγοντες, δεν μπορούμε να μείνουμε με τα χέρια σταυρωμένα μπροστά στον εκνευρισμό των πολιτών για τον ασυνείδητο χειρισμό των τιμών από την πλευρά μεσαζόντων που σκέφτονται μόνο πώς θα κερδίσουν όλο και περισσότερα.
Η αναγνώριση της αγοράς στη λειτουργία της σοσιαλιστικής οικονομίας δεν σημαίνει ότι το Κόμμα, η κυβέρνηση και οι μαζικές οργανώσεις παύουν να εκπληρώνουν το ρόλο τους στην κοινωνία, να αντιμετωπίζουν οποιαδήποτε κατάσταση που βλάπτει τον πληθυσμό, ούτε ακόμα περισσότερο να λέμε «είναι ζήτημα της κυβέρνησης, δεν μπορώ να μπλεχτώ εγώ». Εγώ Κόμμα, εγώ κυβέρνηση, οποιουδήποτε επιπέδου, και εγώ μέλος μιας μαζικής οργάνωσης θα μπλεκόμουν σε οποιοδήποτε άδικο πρόβλημα που θίγει τον πληθυσμό μας (Χειροκροτήματα).
Γι’ αυτό, μόλις προκλήθηκε η συζήτηση στη Βουλή πάνω σ’ αυτό το ζήτημα, που θα θυμούνται κυρίως οι βουλευτές που είναι εδώ και που καθυστερήσαμε πολύ να αντιδράσουμε, βοήθησα αμέσως το Δεύτερο Γραμματέα του Κόμματος, το σ. Ματσάδο Βεντούρα, που όρμησε στη μάχη σε ολόκληρη τη χώρα για ν’ αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα (Χειροκροτήματα).
Και οφείλουμε να βγάλουμε το συμπέρασμα από αυτό το γεγονός, όπως και από πολλά άλλα, ότι το χειρότερο απ’ όλα, το χειρότερο που μπορεί να κάνει ένας επαναστάτης ή ένας απλός τίμιος άνθρωπος, κομμουνιστής ή όχι, είναι να μείνει με σταυρωμένα τα χέρια μπροστά σε ένα πρόβλημα. Δεν έχουμε το δικαίωμα, και προπαντός στους καιρούς που ζούμε και στις αλλαγές που κάνουμε. Είναι μια πείρα που αξίζει να θυμόμαστε, γιατί μπορούμε να τη συναντήσουμε εκατοντάδες φορές, για να μην πούμε χιλιάδες φορές, κατά την εκπλήρωση αυτού του γιγάντιου καθήκοντος που επεξεργαζόμαστε για τη βελτίωση της χώρας μας και του σοσιαλισμού μας.
Η εισαγωγή των κανόνων της προσφοράς και ζήτησης δεν είναι αντίθετοι με την αρχή του σχεδιασμού. Και οι δύο αντιλήψεις μπορούν να συνυπάρχουν και να αλληλοσυμπληρώνονται για το καλό της χώρας, όπως με επιτυχία φάνηκε στις διαδικασίες μεταρρύθμισης στην Κίνα και ανανέωσης στο Βιετνάμ, όπως τις χαρακτηρίζουν αυτές οι χώρες. Εμείς την ονομάσαμε επικαιροποίηση γιατί δεν πρόκειται να αλλάξουμε το βασικό στόχο της Επανάστασης.
Θετικές είναι οι εμπειρίες που αποκτήσαμε σε μερικές επαρχίες με την πρόσφατη υιοθέτηση μιας σειράς οργανωτικών μέτρων, ανάμεσά τους η αύξηση της συγκέντρωσης προκειμένου να εξασφαλιστεί η παρουσία προϊόντων στις κρατικές αγορές, προτρέποντας στη μείωση των τιμών προσφοράς και ζήτησης. Αυτό είναι ένα ζήτημα που απαιτεί συνεχή παρακολούθηση από την πλευρά όλων των εμπλεκόμενων θεσμών.
Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, οι μισθοί και οι συντάξεις εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς για την ικανοποίηση των βασικών αναγκών της κουβανικής οικογένειας. Παρόλο που ο μέσος μισθός γνώρισε μια άνοδο του 43% την περίοδο 2010-2015, αυτό επικεντρώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια, με βάση τις αποφάσεις που πάρθηκαν υπέρ των εργαζομένων της Δημόσιας Υγείας, των Ξένων Επενδύσεων, του τομέα του Αθλητισμού και για την ελαστικοποίηση στα συστήματα πληρωμών στον επιχειρηματικό τομέα. Ωστόσο, δεν στάθηκε δυνατό να επεκτείνουμε στην πλειοψηφία των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό δραστηριοτήτων τις μισθοδοτικές αυξήσεις που προβλέπονται στην πολιτική που ψηφίστηκε.
Η εφαρμογή των νέων συστημάτων πληρωμής ανάλογα με το αποτέλεσμα που καθιερώθηκαν με την Απόφαση αριθ. 17 του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης που ανάφερα πριν από λίγο, κι αν ακόμα επηρέασε γενικά την άνοδο των κινήτρων για τους εργαζόμενους και την αύξηση της παραγωγικότητας που μπόρεσα να διαπιστώσω προσωπικά όταν επισκέφτηκα διάφορα εργοστάσια και μιλώντας με τους εργαζόμενους, είναι σίγουρο πως παρουσιάστηκαν επίσης πολλαπλές ανεπάρκειες, που βασικά προκλήθηκαν από την ακατάλληλη προετοιμασία προηγούμενων συνθηκών, συμπεριλαμβανομένων της κατάρτισης των διευθυντικών στελεχών των επιχειρήσεων και της παρακολούθησης.
Σ’ αυτό το ζήτημα επίσης αργήσαμε να διορθώσουμε τις δυσαναλογίες στις αντιλήψεις που εκδηλώθηκαν στην εφαρμογή τους.
Η πείρας μας δείχνει ότι δεν αρκεί να είναι καλά επεξεργασμένα τα ρυθμιστικά ντοκουμέντα, πρέπει να προετοιμάζουμε τους άμεσους εκτελεστές και αφού περάσει ένα διάστημα να τους ξανακάνουμε κάποια μαθηματάκια και να ελέγχουμε πώς πάνε οι γνώσεις τους για την εφαρμογή αυτών των σημαντικών δραστηριοτήτων, να διαπιστώνουμε την καλή γνώση των ρυθμίσεων, να απαιτούμε με συστηματικό τρόπο να εκπληρώνονται στην πράξη οι διατάξεις και να αντιδρούμε σωστά μπροστά στις παρεκκλίσεις, εμποδίζοντας να μεταβληθούν σε μεγαλύτερα πολιτικά προβλήματα.
Ο Εθνικός μας Ήρωας, Χοσέ Μαρτί, δήλωσε ότι «κυβερνώ σημαίνει προβλέπω», τι απλές λέξεις, τρεις μονάχα! Θα είναι δυνατό, θα είναι σε μερικά από τα στελέχη μας τόσο δύσκολο να μάθουν αυτές τις τρεις λέξεις από τα διδάγματα του Μαρτί; Δηλαδή, «κυβερνώ σημαίνει προβλέπω». Πρέπει να μάθουμε να προβλέπουμε για να αποφύγουμε αρκετά προβλήματα. Οφείλω να αναγνωρίσω ότι γενικά κατά τη διάρκεια της εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών δεν υπήρξαμε αρκετά προνοητικοί ούτε γρήγοροι στο να ενεργούμε για τη διόρθωση των ανεπαρκειών.
Πέρα από το ότι δεν προβλέπουμε, μετά καθόμαστε και σκεφτόμαστε πώς να λύσουμε το πρόβλημα που δημιουργήθηκε και δεν έχουμε την απαραίτητη ικανότητα να αντιμετωπίσουμε αμέσως το πρόβλημα. Μιλάω πολύ σκληρά, όπως πρέπει σε ένα συνέδριο του Κομμουνιστικού μας Κόμματος και σε όλες τις συνεδριάσεις των κομμουνιστών.
Συνεχίστηκε η διεύρυνση του μη κρατικού τομέα της οικονομίας, όπου η κρατική απασχόληση μειώνεται από το 81,2% το 2010 στο 70,8% το 2015. Λίγο πάνω από μισό εκατομμύριο Κουβανοί είναι καταγραμμένοι σαν αυτοαπασχολούμενοι, προσφέρουν υπηρεσίες και δημιουργούν πολύ αναγκαία παραγωγή. Διαμορφώνεται μια ατμόσφαιρα που δεν κάνει διακρίσεις ούτε στιγματίζει τη δουλειά της αυτοαπασχόλησης που είναι σωστά εξουσιοδοτημένη. Ωστόσο, έχουν παρουσιαστεί εκδηλώσεις διαφθοράς και παρανομίες, απέναντι στις οποίες η αντιμετώπιση υπήρξε για μια ακόμα φορά ανεπαρκής και καθυστερημένη, όπως είναι η περίπτωση, για παράδειγμα, συμπεριφορών που αποφεύγουν την πληρωμή φόρων και την παράνομη άσκηση μη επιτρεπτών δραστηριοτήτων.
Επαναβεβαιώνουμε τη σοσιαλιστική αρχή της κυριαρχίας της ιδιοκτησίας όλου του λαού πάνω στα βασικά μέσα παραγωγής, καθώς και την ανάγκη να απαλλάσσουμε το κράτος από άλλες δραστηριότητες που δεν είναι καθοριστικές για την ανάπτυξη του έθνους.
Με τον ίδιο τρόπο, φιλοδοξούμε για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ποιότητα στην παραγωγή και τις υπηρεσίες του κρατικού τομέα, και επίσης ευνοούμε την επιτυχία των μη κρατικών μορφών διαχείρισης, πάνω στη βάση σε κάθε περίπτωση της αυστηρής τήρησης της ισχύουσας νομοθεσίας.
Εξακολουθεί σε πειραματική φάση η δημιουργία και λειτουργία συνεταιρισμών μη γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής, κυρίως στο εμπόριο, τη γαστρονομία, τις τεχνικές υπηρεσίες, τη μικρή βιομηχανία και την οικοδομή.
Σ’ αυτή τη δραστηριότητα επίσης σημειώθηκαν μερικές επιτυχίες, αλλά με τον ίδιο τρόπο εμφανίστηκαν ανεπάρκειες που σαν αφετηρία έχουν την ανεπαρκή προετοιμασία και διάδοση της πολιτικής που αποφασίστηκε και των ρυθμίσεων που εκδόθηκαν –τις οποίες αναφέραμε σε διάφορες περιπτώσεις σ’ αυτή την εισήγηση- τη λαθεμένη οργάνωση και έλεγχο των λογιστικών, την αύξηση των τιμών και τους περιορισμούς για την πρόσβαση σε προμήθειες και υπηρεσίες στη χονδρική αγορά.
Ταυτόχρονα, δεν ήταν σωστή η καθοδήγηση και ο έλεγχος αυτού του πειράματος από τις αντίστοιχες αρχές, γι’ αυτό και αποφασίσαμε να επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας στο να εδραιώσουμε τους ήδη συγκροτημένους συνεταιρισμούς και να προχωρήσουμε σταδιακά.
Μέσα σε ένα δυσμενές διεθνές περιβάλλον, που χαρακτηρίζεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση που ξεκίνησε στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, την πενταετία 2011-2015 το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας μας αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 2,8% το χρόνο, ποσοστό που δεν είναι αρκετό να εξασφαλίσει τη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών στον τομέα της παραγωγής και της υποδομής ώστε να προχωρήσουμε στην ανάπτυξη και να βελτιώσουμε την κατανάλωση του πληθυσμού.
Σ’ αυτό το πολύπλοκο πλαίσιο εκτελέστηκε ένα σύνολο ενεργειών που αποσκοπούν στην εξυγίανση των εξωτερικών οικονομικών της χώρας και ιδιαίτερα στην αναδιάταξη του χρέους, ένα ζήτημα όπου επιτεύχθηκαν σημαντικά αποτελέσματα και που μαζί με την τήρηση των δεσμεύσεων που είχαμε αναλάβει, συμβάλλει στην αποκατάσταση της διεθνούς αξιοπιστίας της κουβανικής οικονομίας και ευνοεί μεγαλύτερες δυνατότητες στο εμπόριο, τις επενδύσεις και τη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη.
Δεν μπορούμε να πισωγυρίσουμε σ’ αυτόν τον τομέα και με αυτό το στόχο πρέπει να εξασφαλίσουμε μια κατάλληλη ισορροπία στη λήψη πιστώσεων και τη δομή τους, την πληρωμή των αναδιαρθρωμένων χρεών, το τρέχον χρέος και την τήρηση του σχεδίου. Ποτέ πια δεν πρέπει να ξαναπροσπαθήσουμε.
Από την άλλη μεριά, εισάγεται ένα σύνολο μέτρων που είναι σχεδιασμένα για να εξαλείψουν εμπόδια που αποτελούσαν αντικίνητρο στις διάφορες παραγωγικές μορφές της αγροτικής οικονομίας μας, αλλά δεν ωρίμασαν και ο ρυθμός αύξησης της αγροτικής παραγωγής δεν είναι ακόμα ικανοποιητικός, ενώ κατά μέσο όρο κάθε χρόνο η χώρα όφειλε να αφιερώνει περίπου 2 δις δολάρια στην εισαγωγή τροφίμων, τα μισά από τα οποία μπορούμε να παράγουμε στην Κούβα, ακόμα και να εξάγουμε τα πλεονάσματα.
Εξακολουθεί να επεκτείνεται η εξαγωγή ιατρικών και τουριστικών υπηρεσιών, που προσφέρουν πάνω από τα μισά έσοδα σε συνάλλαγμα στη χώρα, την ίδια στιγμή που μειώνεται το ειδικό βάρος των παραδοσιακών εξαγωγών, που πλήττονται από την πτώση των τιμών τους.
Η πραγματικότητα αυτή επιβεβαιώνει το πόσο καλό είναι να εξακολουθήσουμε να διαφοροποιούμε τις πηγές εσόδων μας για να μην εξαρτηθούμε ποτέ ξανά από μία αγορά ούτε από ένα προϊόν και να αναπτύσσουμε εμπορικές σχέσεις και σχέσεις συνεργασίας αμοιβαία επωφελείς με όλες τις χώρες, διαμορφώνοντας μια σωστή ισορροπία σ’ αυτόν τον τομέα.
Το αδιαμφισβήτητο διεθνές κύρος της κουβανικής ιατρικής, γνήσιος καρπός της Επανάστασης και των προσπαθειών του σ. Φιδέλ, εμπεριέχει τεράστιες δυνατότητες που δεν έχουμε ακόμα εκμεταλλευτεί σε όλη τους τη διάσταση, όπως για παράδειγμα η παροχή ιατρικών υπηρεσιών σε ξένους ασθενείς στην Κούβα, πράγμα για το οποίο γίνονται επενδύσεις που σε τελική ανάλυση θα αποδώσουν οφέλη στον κουβανικό πληθυσμό, που έχει δωρεάν πρόσβαση στη δημόσια υγεία.
Σ’ ό,τι αφορά τον τουρισμό, στα χρόνια που πέρασαν από το 6ο Συνέδριο τέθηκαν σε εκμετάλλευση πάνω από 10.900 νέα δωμάτια και αποκαταστάθηκαν άλλα 7.000, που συμπληρώθηκαν με την αύξηση μέχρι πάνω από 14.000 δωμάτια που νοικιάζουν σε CUC οι αυτοαπασχολούμενοι και η ανάπτυξη εγκαταστάσεων και υπηρεσιών εκτός ξενοδοχείου, πράγμα που επέτρεψε να συνεχιστεί η ανοδική πορεία αυτού του σημαντικού κλάδου της οικονομίας που διαθέτει μεγάλες δυνατότητες για την προώθηση της ανάπτυξης άλλων τομέων και για τη δημιουργία παραγωγικών αλυσίδων.
Το πρόγραμμα των ξενοδοχειακών επενδύσεων στους κύριους προορισμούς της χώρας προχωράει με καλό ρυθμό και ξαναρχίζει η κατασκευή πολυτελών εμβληματικών ξενοδοχείων στην πρωτεύουσα για να αντιμετωπιστεί το υπάρχον έλλειμμα σε δωμάτια. Κάθε ξενοδοχείο που εγκαινιάζεται είναι ένα ακόμα εργοστάσιο που δημιουργεί μέσα στα σύνορά μας έσοδα εξαγωγών πολύ αναγκαία για τη χώρα.
Πέρσι ξεπεράσαμε για πρώτη φορά τον αριθμό των τριών εκατομμυρίων πεντακοσίων χιλιάδων επισκεπτών. Εδραιώνεται πια η ανταγωνιστικότητα του κουβανικού τουριστικού προϊόντος σε διαφοροποιημένες αγορές, χωρίς να παραγνωρίζουμε τις ανεπάρκειες που υπάρχουν και που συνωμοτούν κατά της ποιότητας των υπηρεσιών.
Διαμορφώνονται συνθήκες ώστε στην πενταετία 2016-2020 να έχουμε ανώτερα αποτελέσματα και να δημιουργήσουμε στην οικονομία μας τις βάσεις για μια βιώσιμη οικονομικο-κοινωνική ανάπτυξη.
Στο εισαγωγικό μέρος αυτής της εισήγησης εξηγήσαμε ότι για πρώτη φορά παρουσιάζεται στο ανώτατο όργανο του Κόμματός μας ένα πρόγραμμα θεωρητικής αντίληψης του κουβανικού οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου.
Ο κύριος στόχος αυτού του ντοκουμέντου είναι να εκθέσουμε και να θεμελιώσουμε με σαφήνεια τα κύρια χαρακτηριστικά του μοντέλου, έτσι ώστε να χρησιμεύει σαν θεωρητικός και εννοιολογικός οδηγός για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην Κούβα, σε αντιστοιχία με τα δικά μας χαρακτηριστικά και τις προσπάθειες, παίρνοντας σαν βάση την ιστορία του έθνους και της επαναστατικής διαδικασίας, τον εθνικό πολιτισμό, τις εσωτερικές συνθήκες και τη διεθνή κατάσταση, καθώς επίσης και την πείρα των διαδικασιών σοσιαλιστικής οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης σε άλλες χώρες.
Οι αρχές που στηρίζουν τη θεωρητική αντίληψη ξεκινάνε από την κληρονομιά του Μαρτί, το μαρξισμό-λενινισμό, τη σκέψη του Ιστορικού Ηγέτη της Κουβανικής Επανάστασης, του Φιδέλ Κάστρο Ρους, και το ίδιο το έργο της Επανάστασης.
Όπως είπα ήδη, η θεωρητική και πρακτική περιπλοκότητα αυτού του Σχεδίου και η σημαντική απήχησή του για το μέλλον, μας συμβουλεύουν να μην το ψηφίσουμε στο πλαίσιο αυτού του Συνεδρίου. Στη θέση του προτείνουμε στους αντιπροσώπους να συνεχίσουν τη συζήτηση και να ψηφίσουν, καταρχήν, αυτό το Σχέδιο ώστε να χρησιμεύσει σαν βάση για τη βαθιά και δημοκρατική διαδικασία ανάλυσης από τα μέλη του Κόμματος και της Ένωσης Νέων Κομμουνιστών, καθώς επίσης από πλατιούς τομείς της κοινωνίας μας, και με τα αποτελέσματά τους θα παρουσιαστεί για τελική ψήφιση του στην ΚΕ. Δηλαδή, για τους λόγους που είπαμε, να συνεχίσουμε να το συζητάμε ξεκινώντας από τους δήμους και με τη δημοκρατική συμμετοχή όλου του Κόμματος, της νεολαίας, εκπροσώπων των μαζικών οργανώσεων, κλπ., με στόχο να ολοκληρωθεί η επεξεργασία του και να εξουσιοδοτηθεί η ΚΕ του Κόμματος να το ψηφίσει. Επιπλέον, υποτίθεται ότι θα παρουσιαστεί στην Εθνοσυνέλευση, το ανώτατο όργανο του κράτους, που είναι το όργανο που αρμόζει να του δώσει νομική ισχύ.
Μια από τις καινοτόμες πλευρές που προκάλεσε μεγάλη προσοχή και μέχρι και μια σχετική πολεμική, είναι όσα αναφέρονται στις σχέσεις ιδιοκτησίας, και είναι λογικό αυτό, αφού από την κυριαρχία μιας μορφής ιδιοκτησίας πάνω στις άλλες εξαρτάται το κοινωνικό καθεστώς μιας χώρας.
Στη σοσιαλιστική και κυρίαρχη Κούβα η ιδιοκτησία όλου του λαού πάνω στα βασικά μέσα παραγωγής είναι και θα εξακολουθήσει να είναι η κύρια μορφή της εθνικής οικονομίας και του κοινωνικο-οικονομικού συστήματος και επομένως αποτελεί τη βάση της πραγματικής εξουσίας των εργαζομένων.
Η αναγνώριση της ύπαρξης της ιδιωτικής ιδιοκτησίας προκάλεσε τίμιες ανησυχίες σε όχι λίγους συμμετέχοντες στις συζητήσεις που προηγήθηκαν του Συνεδρίου, οι οποίοι έκφρασαν ανησυχίες ότι αν το κάνουμε, θα κάναμε τα πρώτα βήματα προς την παλινόρθωση του καπιταλισμού στην Κούβα. Με την ιδιότητά μου σαν Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του Κόμματος, έχω χρέος να διαβεβαιώσω ότι αυτό σε καμιά περίπτωση δεν είναι η πρόθεση αυτής της θεωρητικής αντίληψης.
Πρόκειται ακριβώς, συντρόφισσες και σύντροφοι, για το να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους και να μην καταφεύγουμε σε παράλογους ευφημισμούς για να κρύψουμε την αλήθεια. Η αύξηση της αυτοαπασχόλησης και η εξουσιοδότηση της πρόσληψης εργατικής δύναμης στην πράξη οδήγησε στην ύπαρξη μεσαίων, μικρών ιδιωτικών επιχειρήσεων και μικροεπιχειρήσεων που σήμερα λειτουργούν χωρίς το απαραίτητο νομικό πρόσωπο και διέπονται απέναντι στο νόμο από ένα ρυθμιστικό πλαίσιο σχεδιασμένο για τα φυσικά πρόσωπα που ασχολούνται με μικρές δουλειές που ασκεί ο εργαζόμενος και η οικογένειά του.
Η Κατευθυντήρια Γραμμή αριθ. 3 που ψήφισε το 6ο Συνέδριο και που σκοπεύει να διατηρήσει και να ενισχύσει το επικαιροποιημένο σχέδιο, καθορίζει ξεκάθαρα ότι «στις μορφές μη κρατικής διαχείρισης δεν θα επιτραπεί η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας» και προστίθεται ότι «ούτε και του πλούτου». Επομένως, η ιδιωτική επιχείρηση θα δρα σε καλά καθορισμένα όρια και θα αποτελεί ένα συμπληρωματικό στοιχείο της οικονομικής δομής της χώρας, και όλα αυτά θα πρέπει να ρυθμίζονται από το νόμο.
Δεν είμαστε αφελείς ούτε αγνοούμε τις φιλοδοξίες ισχυρών εξωτερικών δυνάμεων που στοιχηματίζουν σ’ αυτό που ονομάζουν «ενίσχυση» των μη κρατικών μορφών διαχείρισης, με σκοπό να δημιουργήσουν παράγοντες αλλαγής με την ελπίδα να τελειώσουν με την Επανάσταση και το σοσιαλισμό στην Κούβα μέσα από άλλους δρόμους.
Οι συνεταιρισμοί, η αυτοαπασχόληση και η ιδιωτική μεσαία, μικρή και μικροεπιχείρηση δεν είναι από τη φύση τους αντισοσιαλιστικές ούτε αντεπαναστατικές και η τεράστια πλειοψηφία αυτών που δουλεύουν εκεί είναι επαναστάτες και πατριώτες που υπερασπίζονται τις αρχές και επωφελούνται από τις κατακτήσεις αυτής της Επανάστασης.
Το τέταρτο σχέδιο των ντοκουμέντων που αναφέραμε και παρουσιάζεται στο 7ο Συνέδριο είναι αυτό που αναφέρεται στη δουλειά του Κόμματος για την εκπλήρωση των στόχων που ψηφίστηκαν στην Πρώτη Εθνική του Συνδιάσκεψη. Γι’ αυτό το ζήτημα, θεωρώ ότι υπήρξαν πρόοδοι για το ξεπέρασμα των μεθόδων και στιλ δουλειάς που ευνοούσαν τον παραγκωνισμό και την παρεμβολή από το Κόμμα των λειτουργιών και αποφάσεων που αντιστοιχούν στο κράτος, την κυβέρνηση και τους διοικητικούς οργανισμούς. Στη θέση τους αναπτύχθηκαν συστηματικά η άσκηση της καθοδήγησης και ο κομματικός έλεγχος για την εκπλήρωση των αποφάσεων του 6ου Συνεδρίου, χωρίς να σταματήσουμε να ενεργούμε μαζί με τις αρχές για την άμεση φροντίδα καταστάσεων που θίγουν τον πληθυσμό, όπως τονίσαμε ήδη.
Το ηθικό κύρος του Κόμματος απαιτεί από τα μέλη του, κυρίως από εκείνους που έχουν διευθυντικές ευθύνες, παραδειγματικότητα, μαχητικότητα, καλή προετοιμασία, καθώς και αποδεδειγμένες ηθικές, πολιτικές και ιδεολογικές ιδιότητες και στενούς και διαρκείς δεσμούς με τις μάζες.
Το Κόμμα συνέχισε να προωθεί τη συμμετοχή των κολεκτίβων των εργαζομένων, των φοιτητών και του λαού στην εκτέλεση των πολιτικών και των μέτρων που συνδέονται με τη διαδικασία επικαιροποίησης του οικονομικού μοντέλου, βοηθώντας να διαμορφωθεί η δράση των κομματικών μελών, των κομματικών οργανώσεων και στελεχών, αφού τροφοδοτηθούν με συστηματικό τρόπο με τις γνώμες και προτάσεις των μαζών.
Επίσης πετύχαμε μεγαλύτερο δέσιμο και φροντίδα του Κόμματος για την Ένωση Νέων Κομμουνιστών, τις φοιτητικές οργανώσεις και τα νεολαιίστικα κινήματα, με στόχο να ανέβει ο πρωταγωνιστικός ρόλος τους και να αναπτυχθεί η πολιτικο-ιδεολογική δουλειά με τα μέλη και τους νεολαίους, πράγμα που προϋποθέτει την υπεράσπιση της οργανικής ανεξαρτησίας τους και να παρακινούνται σε πρωτοβουλίες.
Την ίδια στιγμή, το Κόμμα έδωσε προτεραιότητα στη φροντίδα προς τις μαζικές οργανώσεις, που αυτή την περίοδο ανέλαβαν σημαντικές αλλαγές στις ασχολίες τους και πραγματοποίησαν τα ανάλογα συνέδριά τους, κατά την προετοιμασία και εξέλιξη των οποίων έγινε μια πλατιά συζήτηση για τη λειτουργία αυτών των οργανώσεων, την τήρηση της λειτουργίας τους και την πολιτικο-ιδεολογική δουλειά.
Διαπιστώσαμε ότι συνεχίστηκε η σύσφιξη των δεσμών του Κόμματος και των άλλων οργάνων μας και φορέων με τους διάφορους θεσμούς, θρησκευτικές οργανώσεις και αδελφικές ενώσεις στους διάφορους τομείς της εθνικής ζωής, πράγμα που συνέβαλε στην ενότητα των Κουβανών πιστών και μη πιστών.
Πρέπει να πάρουμε καλά υπόψη μας ότι στον ίδιο βαθμό που προχωράμε στην εφαρμογή του νέου μοντέλου, θα διαμορφώνεται ένα διαφορετικό σκηνικό για την κομματική οργάνωση, που θα χαρακτηρίζεται από την όλο και μεγαλύτερη ετερογένεια των στρωμάτων και ομάδων στην κοινωνία μας, που προέρχεται από τη διαφοροποίηση των εσόδων τους. Όλα αυτά επιβάλλουν την πρόκληση να διατηρηθεί και ενισχυθεί η εθνική ενότητα σε διαφορετικές συνθήκες απ’ αυτές που είχαμε συνηθίσει σε προηγούμενα στάδια.
Το άρθρο αριθ. 5 του Συντάγματος της Δημοκρατίας καθιερώνει το ΚΚ Κούβας σαν την ανώτερη ηγετική δύναμη της κοινωνίας και του κράτους, που οργανώνει και προσανατολίζει τις κοινές προσπάθειες για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.
Το καταστατικό της οργάνωσης το καθορίζει σαν τον πιστό συνεχιστή του Κουβανικού Επαναστατικού Κόμματος που ίδρυσε ο Μαρτί για να διευθύνει την πάλη για την ανεξαρτησία, του πρώτου Κομμουνιστικού Κόμματος που συμβολίζεται από τον Κάρλος Μπαλίνιο και τον Χούλιο Αντόνιο Μέγια και σαν καρπό της εθελοντικής συγχώνευσης των τριών επαναστατικών οργανώσεων που πρωταγωνίστησαν στον αγώνα ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα.
Στην Κούβα έχουμε ένα μόνο Κόμμα και προς μεγάλη μας τιμή αντιπροσωπεύει και εγγυάται την ενότητα του κουβανικού έθνους, κύριο στρατηγικό όπλο που διαθέταμε για την οικοδόμηση του έργου της Επανάστασης και για την υπεράσπισή της από κάθε είδους απειλές και επιθέσεις. Γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο που μας επιτίθενται και απαιτούν, σχεδόν από κάθε μέρος του πλανήτη για να μας αποδυναμώσουν, να διαιρεθούμε σε διάφορα κόμματα στο όνομα της παναγιωτάτης αστικής δημοκρατίας. Είναι αντιλήψεις που δεν πρέπει να μας φέρνουν σύγχυση, ούτε σήμερα ούτε ποτέ. Αν κατάφερναν κάποια μέρα να μας διασπάσουν, θα ήταν η αρχή του τέλους, μην το ξεχάσετε ποτέ αυτό! Αν κατάφερναν κάποια μέρα να μας διασπάσουν θα ήταν η αρχή του τέλους της πατρίδας μας, της Επανάστασης, του σοσιαλισμού και της εθνικής ανεξαρτησίας, που σφυρηλατήθηκαν με την αντίσταση και τη θυσία διαφόρων γενιών Κουβανών από το 1868.
Νομίζω πως θα πρέπει να μου επιτρέψετε ένα μικρό αστείο, πολύ πραγματικό, που το διηγούμαι και το κάνω αρκετό κέφι και θα ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας.
Όπως είναι φυσικό, με εκπροσώπους διαφόρων επιπέδων των ΗΠΑ χρειάστηκε να συζητήσω και να βρεθώ πολλές φορές και με μερικούς που δεν είναι Βορειοαμερικάνοι, εκπροσωπούν άλλες χώρες. Όταν αρχίσαμε να συζητάμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ε, εμείς είπαμε ότι είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε για όλα αυτά τα ζητήματα… Μου πέρασαν ένα σημείωμα που έγραφε: «Είμαστε ζωντανά στον αέρα». Νομίζω ότι αυτό που είμαστε είναι ζωντανοί (Γέλια και χειροκροτήματα).
Το χαίρομαι και θέλω να το χαίρονται όλοι όσοι έχουν την καλοσύνη να μας βλέπουν ζωντανά στον αέρα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων στο εξωτερικό. Είπαμε ότι είμαστε διατεθειμένοι να μιλήσουμε για όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Εξετάζοντας διάφορα ντοκουμέντα πριν από λίγες μέρες για τις Συμβάσεις και Συμφωνίες σ’ αυτόν τον τομέα που κανείς δεν τα τηρεί όλα, αποδείχτηκε ότι εμείς έχουμε υπογράψει 44 και οι ΗΠΑ μόνο 18. Εγώ τους είπα ότι όσο προσπαθούν να πολιτικοποιούν τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν πρόκειται να πάμε μπροστά. Για παράδειγμα, για μας ίδιος μισθός για ίδια δουλειά, είτε πρόκειται για άντρα είτε για γυναίκα, είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα. Σε άλλες χώρες, ανάμεσά τους και στις ΗΠΑ, δεν είναι, οι γυναίκες κερδίζουν λιγότερα και με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να αναφέρουμε δεκάδες από τα λεγόμενα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η δωρεάν ιατρική περίθαλψη στην Κούβα είναι ανθρώπινο δικαίωμα, σε πόσες χώρες του κόσμου είναι ανθρώπινο δικαίωμα; Σε πολλές δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα, είναι μπίζνες. Στη χώρα μας η παιδεία είναι δωρεάν, σε πόσες χώρες του κόσμου είναι η παιδεία δωρεάν; Είναι κι αυτή μπίζνες. Δηλαδή, αυτό το ζήτημα των ανθρώπινων δικαιωμάτων το συζητάμε με όποιον να ’ναι και από όπου και να ’ναι και σε όσους έχουν δίκιο θα τους το δώσουμε.
Αυτό που χαίρομαι περισσότερο, μιλώντας για τα πολιτικά δικαιώματα, είναι όταν μου λένε ότι στην Κούβα δεν υπάρχει παρά μόνο ένα κόμμα. Κι εγώ τους απαντάω: «Ναι, όπως και σ’ εσάς, κι εσείς έχετε ένα μόνο κόμμα». Και οι Βορειοαμερικάνοι μου απαντάνε: «Όχι, εμείς έχουμε δύο». Και σαν να μην το ήξερα, μου λένε τα ονόματά τους: «Δημοκρατικό και Ρεπουμπλικανικό». «Σωστά, αυτό είναι αλήθεια, είναι το ίδιο σαν να είχαμε στην Κούβα δύο κόμματα, ο Φιδέλ να καθοδηγεί το ένα κι εγώ το άλλο» (Γέλια και χειροκροτήματα).
Σίγουρα ο Φιδέλ θα πει: «Εγώ θέλω να καθοδηγώ το κομμουνιστικό», κι εγώ θα πω: «Εντάξει, εγώ θα καθοδηγώ το άλλο, δεν έχει σημασία το όνομα» (Γέλια).
Όπως αναφέραμε, εδώ υπήρχαν τρεις οργανώσεις: Το Κίνημα 26 του Ιούλη, το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Επαναστατικό Διευθυντήριο 13 του Μάρτη. Θα μπορούσαμε να είχαμε φτιάξει τρία κόμματα. Όμως όλοι συμφώνησαν με την αναγκαιότητα να ενωθούμε για να φτιάξουμε ένα μόνο κόμμα και να συμπτύξουμε τα αντίστοιχα όργανα τύπου τους για να είμαστε πιο δυνατοί. Όλοι οι ηγέτες τους κράτησαν μια θαυμάσια και αποφασιστική στάση κάνοντας αυτό το βήμα, γιατί, λοιπόν, να διασπαστούμε τώρα; Αυτό που πρέπει να υπάρχει είναι ένα πολύ δημοκρατικό κόμμα, αυτό φιλοδοξούμε να έχουμε και να μπορούμε να συζητάμε σε βάθος και με πλήρη ελευθερία το οποιοδήποτε πρόβλημα.
Η ίδια η CTC [συνδικάτα], οι εργάτες, πρέπει να ενώνονται για να είναι πιο δυνατοί, σε οποιοδήποτε δυτικό πρακτορείο τύπου κι αν διαβάσετε κάτι, που αναφέρεται στο Κέντρο Εργαζομένων μας, προσθέτουν μέσα σε παρένθεση: μοναδικό, λες και πρόκειται για έγκλημα. Αυτοί θέλουν να διαπλάσουν τον κόσμο –ξέρετε σε ποιους αναφέρομαι: στις ΗΠΑ και σε όλους εκείνους που τις συνοδεύουν-, να προσαρμόσουν τον κόσμο όπως τους βολεύει, αυτό θέλουν να κάνουν και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση σήμερα περισσότερο από ποτέ. Οι ίδιοι είπαν: 50 χρόνια αποκλεισμός δεν έφερε αποτέλεσμα και δεν μπορέσαμε να απομονώσουμε την Κούβα, αντίθετα, κινδυνεύαμε να απομονωθούμε εμείς στη Λατινική Αμερική. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Και με τι θα το αλλάξουν; Με άλλες μεθόδους που είναι πιο δύσκολο να καταπολεμηθούν. Εξ ου και η σημασία αυτών των ζητημάτων που πρέπει να είναι αρκετά ξεκάθαρα στο μυαλό μας και στο λαό μας.
Δεν είναι μάταιο να επαναλάβουμε ότι πρόκειται για αντιλήψεις που δεν πρέπει να δίνουν τροφή σε συγχύσεις, ούτε σήμερα ούτε ποτέ. Αν κατάφερναν κάποια μέρα να μας διασπάσουν, θα ήταν η αρχή του τέλους για την πατρίδα μας, την Επανάσταση, το Σοσιαλισμό και την εθνική κυριαρχία, που σφυρηλατήθηκαν με την αντίσταση και τις θυσίες διαφόρων γενιών Κουβανών από το 1868.
Η ύπαρξη ενός μόνο κόμματος προϋποθέτει να παρακινούμε στην πιο πλατιά και ειλικρινή ανταλλαγή γνωμών, τόσο μέσα στην κομματική οργάνωση όπως και με τους δεσμούς στη βάση των εργαζομένων και του πληθυσμού. Το Κόμμα είναι υποχρεωμένο να προωθεί και να τελειοποιεί διαρκώς τη δημοκρατία μας, πράγμα για το οποίο είναι ανάγκη να ξεπεράσουμε οριστικά την πλαστή ομοφωνία, το φορμαλισμό και την προσομοίωση. Το Κόμμα έχει καθήκον να ευνοεί και να εξασφαλίζει την κάθε φορά και μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στις βασικές αποφάσεις της κοινωνίας. Δεν φοβόμαστε καθόλου τις διαφορετικές γνώμες ούτε τις διαφωνίες, γιατί μονάχα η ειλικρινής και τίμια συζήτηση των διαφορών ανάμεσα στους επαναστάτες θα μας οδηγήσει στις καλύτερες αποφάσεις.
Ξέρουμε ότι το Κόμμα και η Επανάσταση διαθέτουν τη στήριξη της πλειοψηφίας του λαού, είναι ένα γεγονός που δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί, ωστόσο δεν αγνοούμε ότι σε ορισμένα στρώματα του πληθυσμού υπάρχουν εκδηλώσεις που δείχνουν έλλειψη δέσμευσης και αδιαφορία για τα ζητήματα της πολιτικής ζωής και ότι υπάρχουν αρνητικές γνώμες γύρω από την παραδειγματικότητα μερικών μελών και στελεχών, καθώς και την αποδέσμευσή τους από το λαό μας.
Διαπιστώθηκε στην πιο πρόσφατη περίοδο μια αύξηση των ενεργειών που στοχεύουν στην προώθηση αξιών της καταναλωτικής κοινωνίας. Ο διχασμός, η απάθεια, η αποθάρρυνση, ο ξεριζωμός και η έλλειψη εμπιστοσύνης στην ηγεσία της Επανάστασης και του Κόμματος σπέρνουν ένα καλούπι απόψεων που προσπαθεί να μας παρουσιάσει σαν κοινωνία χωρίς μέλλον.
Προωθείται η παράνομη και άτακτη μετανάστευση νέων και ειδικών διαφόρων τομέων με τη βοήθεια του Νόμου Κουβανικής Προσαρμογής, την πολιτική των Στεγνών Ποδιών-Βρεγμένων Ποδιών και το πρόγραμμα «παρόλε», δηλαδή με την άδεια να μένουν οι Κουβανοί στις ΗΠΑ, που παρέχεται με απόλυτη ταχύτητα, στους γιατρούς μας, αυτούς που προσφέρουν υπηρεσίες στο εξωτερικό, ζητήματα στα οποία θα αναφερθώ παρακάτω.
Σ’ αυτές τις συνθήκες, επιβάλλεται να ενισχύσουμε μια έξυπνη, σταθερή και συστηματική προληπτική δουλειά και να ανεβάσουμε τις απαιτήσεις και τον έλεγχο από την πλευρά των οργάνων που έχουν αναλάβει την αντιμετώπιση της πολιτικο-ιδεολογικής ανατροπής, καθώς επίσης και να ανυψώσουμε τη μαχητικότητα των μελών, την επαγρύπνηση στα κέντρα δουλειάς και την ιδεολογική δουλειά με τις νέες γενιές, δυναμώνοντας τον αναντικατάστατο ρόλο της οικογένειας και του σχολείου. Επαναλαμβάνω: Δυναμώνοντας τον αναντικατάστατο ρόλο της οικογένειας και του σχολείου!
Προχωρήσαμε στις ενέργειες που κατευθύνονται στη σφυρηλάτηση μιας επικοινωνιακής κουλτούρας στη χώρα και μειώθηκαν οι εκδηλώσεις μυστικοπάθειας, ωστόσο συνεχίζουν να παρουσιάζονται πληροφοριακά κενά και λαθεμένες ερμηνείες, επειδή ακόμα δεν είναι αρκετή η διάδοση του πώς προχωράει η διαδικασία επικαιροποίησης και η εφαρμογή των υιοθετημένων πολιτικών.
Η επίδραση στη δική μας πραγματικότητα των περιπλοκών του κόσμου όπου ζούμε, η πολιτική εχθρότητας και παρενόχλησης, οι ενέργειες που κατευθύνονται να εισαγάγουν πλατφόρμες νεοφιλελεύθερης σκέψης και καπιταλιστικής παλινόρθωσης που στηρίζονται από μια ανώμαλη στρατηγική πολιτικο-ιδεολογικής ανατροπής που στοχεύει στην ίδια την ουσία της Επανάστασης και την κουλτούρα της Κούβας, την ιστορία και τις αξίες που σφυρηλάτησε η ίδια, η αναντίρρητη ύπαρξη συσσωρευμένων προβλημάτων στην κοινωνία, στα οποία προστίθεται η ίδια η διαδικασία εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών και οι βαθιές αλλαγές στις οποίες έχουμε εμπλακεί, καθώς επίσης το νέο σκηνικό στις σχέσεις ανάμεσα στην Κούβα και τις ΗΠΑ, είναι γεγονότα που επιβάλλουν αυξημένες προκλήσεις στην ιδεολογική δουλειά. Τα προγράμματα αυτά κατευθύνονται προς τους τομείς εκείνους που ο εχθρός χαρακτηρίζει σαν τους πιο ευάλωτους και περιλαμβάνουν τους νέους, τη διανόηση, τους εργαζόμενους που συνδέονται με τις μη κρατικές μορφές διαχείρισης και τις κοινότητες με μεγαλύτερες υλικές και οικονομικές δυσκολίες.
Ταυτόχρονα με τη διαφύλαξη μέσα στο λαό της ιστορικής μνήμης του έθνους και με την τελειοποίηση από την πλευρά μας της διαφοροποιημένης ιδεολογικής δουλειάς, με ειδική έμφαση στη νεολαία και τα παιδιά, πρέπει να ενισχύουμε ανάμεσά μας την αντικαπιταλιστική και αντιιμπεριαλιστική κουλτούρα, παλεύοντας με επιχειρήματα, πεποίθηση και σταθερότητα τις προσπάθειες να καθιερωθούν πρότυπα της μικροαστικής ιδεολογίας που χαρακτηρίζονται από τον ατομικισμό, τον εγωισμό, την επιθυμία για πολυτέλεια, την κοινοτοπία και τον παροξισμό του καταναλωτισμού.
Το καλύτερο αντίδοτο ενάντια στις πολιτικές ανατροπής έγκειται στο να δουλεύουμε με πληρότητα και χωρίς αυτοσχεδιασμό, να κάνουμε τα πράγματα καλά, να βελτιώνουμε την ποιότητα των υπηρεσιών προς τον πληθυσμό, να μην αφήνουμε να συσσωρεύονται προβλήματα, να ενισχύουμε τη γνώση της ιστορίας της Κούβας, την εθνική ταυτότητα και κουλτούρα, να εκθειάζουμε την περηφάνια ότι είμαστε Κουβανοί και να προωθούμε στη χώρα ένα περιβάλλον νομιμότητας, προστασίας της δημόσιας κληρονομιάς, σεβασμού της αξιοπρέπειας των ανθρώπων, των αξιών και της κοινωνικής πειθαρχίας.
Η ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, μαζί με τον αγώνα για την ειρήνη και την ιδεολογική σταθερότητα αποτελούν την κύρια αποστολή του Κόμματος. Η οικονομία εξακολουθεί να είναι η βασική εκκρεμότητα και η πολιτικο-ιδεολογική δουλειά είναι ένα διαρκές ζήτημα στενά δεμένο με την οικονομική μάχη, γιατί εξασφαλίζει τη συνειδητή, δραστήρια και δεσμευτική συμμετοχή της πλειοψηφίας του πληθυσμού στη διαδικασία επικαιροποίησης του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου.
Στο θέμα της πολιτικής στελεχών επίσης προχωρήσαμε, αν και δεν νιώθουμε ικανοποιημένοι. Έγιναν σημαντικά βήματα για την προετοιμασία και επανειδίκευση των κομματικών, κρατικών, κυβερνητικών και επιχειρηματικών στελεχών, αν και απαιτείται να επιμείνουμε στην ειδική προετοιμασία για την άσκηση των καθηκόντων που τους έχουν ανατεθεί.
Δεν αγνοούμε την αρνητική επιρροή που εκπροσωπούν σ’ αυτό τον τομέα αντικειμενικοί και υποκειμενικοί παράγοντες, όπως το φαινόμενο που αναφέραμε ήδη της αντιστραμμένης πυραμίδας, που ευνοούν την αβεβαιότητα των στελεχών και την έλλειψη κινήτρων για να δεσμεύονται με την αποστολή που τους ανατίθεται.
Μεγάλες δυνατότητες χάνονται λόγω της ακατάλληλης δουλειάς με τις εφεδρείες των στελεχών και της μικρής επιρροής των υπεύθυνων στη διαδικασία επιλογής και τη διαμόρφωση φυτωρίου, πράγμα που δημιουργεί ανθρώπους χωρίς δέσμευση και ηθική να προωθούνται σε υπεύθυνες θέσεις που σχετίζονται με τον έλεγχο και τη διάθεση υλικών και οικονομικών πόρων, δημιουργώντας το πρόσφορο έδαφος για τη διαφθορά και άλλες παρανομίες και απειθαρχίες.
Ταυτόχρονα, αυξήθηκε προοδευτικά και σταθερά η προώθηση γυναικών, νέων, μαύρων και μιγάδων σε διευθυντικές θέσεις, πάνω στη βάση των προσόντων στη σταδιακή μετακίνησή τους σε διαφορετικές ευθύνες και τις προσωπικές συνθήκες. Ωστόσο, ούτε νιώθουμε ευχαριστημένοι με τα αποτελέσματα που πετύχαμε, γιατί παραμένουν παλιές συνήθειες και προκαταλήψεις που συνωμοτούν ενάντια στην πολιτική στελεχών του Κόμματος.
Πρέπει να συνεχίσει χωρίς ανακωχή η μάχη ενάντια σε οποιοδήποτε κατάλοιπο ρατσισμού που εμποδίζει ή φρενάρει την άνοδο σε διευθυντικές θέσεις των νέγρων και μιγάδων, το ειδικό βάρος των οποίων στο σύνολο του κουβανικού πληθυσμού συνέχισε να μεγαλώνει από απογραφή σε απογραφή. Για να εδραιωθούν τα αποτελέσματα σ’ αυτή τη σημαντική και δίκαιη πολιτική της Επανάστασης, είναι ανάγκη να δουλεύουμε με συστηματικότητα, πρόβλεψη και σκοπιμότητα. Ένα ζήτημα τέτοιας σημασίας δεν μπορεί να μείνει στο έλεος του αυθόρμητου ή του αυτοσχεδιασμού.
Ο αριθμός των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων αυξήθηκε –λιγουλάκι, αλλά αυξήθηκε, σε θέσεις που αποφασίζουν, σε θέσεις λήψης αποφάσεων, δηλαδή αυξήθηκε- αλλά τα νούμερα δεν εκφράζουν ακόμα το δυναμικό που διαθέτουμε, αφού είναι γυναίκες το 49% της μάζας των εργαζομένων στον κρατικό πολιτικό τομέα και το 66,8% του δυναμικού με μεγαλύτερη τεχνική και επαγγελματική ειδίκευση της χώρας. Ωστόσο, κατέχεται από γυναίκες μόνο το 38% των θέσεων στα όργανα του κράτους, οργανισμούς της κυβέρνησης, εθνικούς φορείς, Συμβούλια Διαχείρισης και Ανώτερες Οργανώσεις Επιχειρηματικής Διεύθυνσης.
Μένω πιστός στην πιο αυστηρή αλήθεια όταν βεβαιώνω, στη βάση της πείρας μου τόσων χρόνων Επανάστασης, ότι οι γυναίκες, γενικά, είναι πιο ώριμες και καλύτερες διαχειρίστριες από τους άντρες. Γι’ αυτό, αν και αναγνωρίζω την πρόοδο που επιτεύχθηκε, θεωρώ ότι κάτω από την καθοδήγηση του Κόμματος πρέπει να εξακολουθήσει να ανεβαίνει η προώθηση των γυναικών μαχητριών μας, ειδικά σε θέσεις λήψης αποφάσεων σε όλο το έθνος.
Στην Κεντρική Εισήγηση στο 6ο Συνέδριο αναφέρθηκα στην ανάγκη να επιχειρήσουμε βαθμιαία, χωρίς βιασύνες ούτε αυτοσχεδιασμούς, τη δημιουργία μιας εφεδρείας στελεχών κατάλληλα προετοιμασμένων, με αρκετή πείρα και ωριμότητα, για να αναλάβουν τα νέα και πολύπλοκα καθήκοντα καθοδήγησης στο Κόμμα, το Κράτος και την κυβέρνηση. Επίσης, έκφρασα την αναγκαιότητα και ανάγκη να περιοριστεί στο μέγιστο των δύο διαδοχικών περιόδων των πέντε ετών η άσκηση των βασικών πολιτικών και κρατικών θέσεων, που θα καθορίσει η Κεντρική Επιτροπή στην περίπτωση του Κόμματος και των μαζικών οργανώσεων, και η Βουλή μας σε ό,τι αφορά το Κράτος και την κυβέρνηση.
Θεωρώ ότι σ’ αυτό το ζήτημα στρατηγικής σημασίας επίσης προχωρήσαμε, αν και τα επόμενα πέντε χρόνια, για προφανείς λόγους, θα είναι αποφασιστικά και οφείλουμε να εισαγάγουμε πρόσθετους περιορισμούς στη σύνθεση των ανώτερων οργανισμών του Κόμματος, δηλαδή ΚΕ, Γραμματεία και ΠΓ, μια διαδικασία μετάβασης που πρέπει να ασκηθεί και ολοκληρωθεί με την πραγματοποίηση του επόμενου Συνεδρίου. Πρόκειται για μια πενταετία μετάβασης για να μη γίνουν τα πράγματα τρέχοντας, δεν πρόκειται να βγάλουμε τον έναν για να βάλουμε τον άλλο που είναι 10 χρόνια μικρότερος, κλπ. Καθυστερήσεις έχουμε κι αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι ακριβώς αυτό που προχωράει με φυσικότητα, και πρέπει να είναι καλά καθορισμένο στους νόμους ή τις ρυθμίσεις που καθιερώνονται.
Έχουμε την πρόθεση καθιερώσουμε τα 60 χρόνια σαν μέγιστη ηλικία για να γίνει κανείς μέλος της ΚΕ του Κόμματος. Θα μπορούσε να καθιερωθεί την οποιαδήποτε άλλη στιγμή, επιπλέον, να διαθέτουμε αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ, πιο νέα, όλα αυτά μπορεί να γίνουν, το ζήτημα είναι να έχουμε μέθοδο, δρόμο, σχέδιο ώστε τα πράγματα να μη μας αιφνιδιάζουν ποτέ και να εξελίσσονται φυσιολογικά. Σ’ αυτή την περίπτωση, η πρόσβαση πρέπει να είναι για το μέλλον λιγότερο από τα 60 χρόνια. Να μη νομίζουν μερικοί ότι επειδή δεν μπορούν να είναι σε καθοδηγητικό επίπεδο της χώρας δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Η πείρα μερικών χωρών μας έχει δείξει ότι αυτό δεν είναι ποτέ θετικό, και παρ’ όλο που είναι κοινό μυστικό, μην ξεχνάτε ποτέ, ότι ήδη στο τέλος της Σοβιετικής Ένωσης, την οποία σεβόμαστε και αγαπάμε όπως πάντα, σε μια σύντομη περίοδο πέθαναν τρεις πρώτοι γραμματείς της ΚΕ του Κόμματος.
Γι’ αυτό έχουμε την πρόθεση να καθιερώσουμε τα 60 χρόνια σαν μέγιστη ηλικία για να μπει κανείς στην ΚΕ και μέχρι τα 70 χρόνια για να ασκεί καθοδηγητικά καθήκοντα στο Κόμμα, πράγμα που, αν το προσθέσουμε στον περιορισμό των έως δύο περιόδων για να κατέχει κανείς πολιτικές υπευθυνότητες, θα εξασφαλίσει από τη βάση τη συστηματική αναζωογόνηση όλου του συστήματος των κομματικών θέσεων. Και επαναλαμβάνω, ότι μετά θα πρέπει να ρυθμιστεί με ακρίβεια, γιατί θα υπάρχει κάποιος που θα είναι 75 ή 80 χρονών και μπορεί να ασκεί ένα σημαντικό καθήκον, αλλά όχι μια σημαντική καθοδηγητική δραστηριότητα, για προφανείς λόγους και λόγω της ίδιας εμπειρίας για την οποία μιλάμε.
Όπως είναι λογικό, αν ψηφιστεί αυτή η πρόταση από το Συνέδριο, θα γίνουν οι αντίστοιχες αλλαγές στο καταστατικό του Κόμματος. Πιστεύουμε ότι αυτή ακριβώς η πολιτική πρέπει να εφαρμοστεί από τους κρατικούς, κυβερνητικούς οργανισμούς και τις μαζικές οργανώσεις.
Στην περίπτωσή μου δεν είναι μυστικό ότι το 2018 ολοκληρώνεται η δεύτερη συνεχής θητεία μου σαν Πρόεδρος του Συμβουλίου του Κράτους και του Υπουργικού Συμβουλίου και θα παραδώσω αυτές τις ευθύνες σε όποιον εκλεγεί.
Αυτές οι αλλαγές σχετικά με προθεσμίες και οριακές ηλικίες για την άσκηση καθοδηγητικών καθηκόντων θα πρέπει να ορίζονται στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας, που έχουμε την πρόθεση να μεταρρυθμίσουμε τα επόμενα χρόνια, παίρνοντας υπόψη τις σημαντικές αλλαγές που σχετίζονται με την επικαιροποίηση του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου και τη θεωρητική της αντίληψη. Στο Σύνταγμα πρέπει να αντικατοπτρίζονται όλα όσα θα κάνουμε, τη στιγμή που θα είναι ήδη έτοιμα αυτά που θα πρέπει να συγκεντρώσουμε σ’ αυτό [το Σύνταγμα] και, κυρίως, να συζητηθούν με τον πληθυσμό.
Το ισχύον Σύνταγμα, που ψηφίστηκε με λαϊκό δημοψήφισμα το 1976, πριν από 40 χρόνια, και μεταρρυθμίστηκε μερικά το 1992 και το 2002, αντιστοιχεί σε ιστορικές συνθήκες και οικονομικές και κοινωνικές καταστάσεις που άρχισαν να αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου και την ίδια την εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών της Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Κόμματος και της Επανάστασης.
Η διαδικασία μεταρρύθμισης, που προηγούμενα θα πρέπει να ψηφιστεί από την Εθνοσυνέλευση, σε αντιστοιχία με τις συνταγματικές εξουσίες της, προβλέπει πλατιά λαϊκή συμμετοχή, συμπεριλαμβανομένης της πραγματοποίησης ενός συνταγματικού δημοψηφίσματος.
Αυτή θα είναι μια ευκαιρία για να προσαρμοστούν στο Σύνταγμά μας άλλα ζητήματα που απαιτούν συνταγματική κάλυψη.
Οφείλω να τονίσω ότι στο πλαίσιο αυτών των συνταγματικών αλλαγών έχουμε την πρόθεση να επικυρώσουμε τον αναντίρρητο χαρακτήρα του πολιτικού και κοινωνικού συστήματος που αναφέρεται στο σημερινό Σύνταγμα, που περιέχει τον καθοδηγητικό ρόλο του ΚΚ Κούβας στην κοινωνία μας (Χειροκροτήματα) και που στο σημερινό Σύνταγμα είναι το άρθρο 5.
Θα αφιερώσω μερικές σκέψεις στο θέμα της άμυνας. Κάνοντάς το αυτό, είναι σωστό να θυμίσουμε τα λόγια του Φιδέλ στην Κεντρική Εισήγηση στο 1ο Συνέδριο, όταν είπε: «Όσο υπάρχει ο ιμπεριαλισμός, το Κόμμα, το Κράτος και ο λαός θα πρέπει να δίνουν στις υπηρεσίες της άμυνας τη μέγιστη προσοχή. Η επαναστατική επαγρύπνηση ποτέ δεν θα παραμεληθεί. Η ιστορία διδάσκει με πολύ μεγάλη ευγλωττία ότι αυτοί που ξεχνούν αυτή την αρχή δεν επιζούν του λάθους τους».
Το δόγμα του Παλλαϊκού Πολέμου αποτελεί το στρατηγικό θεμέλιο της άμυνας της χώρας και ορίζει ότι ο κάθε Κουβανός γνωρίζει και διαθέτει ένα μέσο, ένα χώρο και μια μορφή πάλης ενάντια στον εχθρό, κάτω από την καθοδήγηση του Κόμματος, σ’ ένα ενιαίο πολιτικο-στρατιωτικό και οικονομικό σύστημα προετοιμασίας και πραγματοποίησης του πολέμου. Αν ο εισβολέας προσπαθήσει να κατακτήσει την Κούβα, θα πρέπει να αντιμετωπίσει εκατομμύρια Κουβανές και Κουβανούς σε μια θανάσιμη σφηκοφωλιά, χωρίς μέτωπο, οπισθοφυλακή ούτε πλευρικές δυνάμεις, ούτε και ανάπαυλα, μέρα και νύχτα.
Όπως κάνουμε κάθε τέσσερα χρόνια από το 1980, σχεδιάζουμε να αναπτύξουμε το Νοέμβρη τη Στρατηγική Άσκηση Μπαστιόν 2016 με στόχο να επικαιροποιήσουμε και εξασκήσουμε τα καθοδηγητικά στελέχη, τους επικεφαλής και τα καθοδηγητικά και διοικητικά όργανα στην καθοδήγηση των προβλεπόμενων στα αμυντικά σχέδια της χώρας ενεργειών. Αυτή η δραστηριότητα, όπως είναι παράδοση, θα ολοκληρωθεί με πραγματοποίηση ένα Σαββατοκύριακο δύο εθνικών ημερών Άμυνας με μαζική λαϊκή συμμετοχή.
Μερικές ημέρες αργότερα, στις 2 του Δεκέμβρη, θα φτάσουμε την 60ή επέτειο από την απόβαση του Γκράνμα, μια ημερομηνία που χαρακτηρίζει την ίδρυση των Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεών μας και που θα γιορτάσουμε με μια Στρατιωτική Επιθεώρηση αφιερωμένη στο σ. Φιδέλ για τα 90ά γενέθλιά του (Παρατεταμένα χειροκροτήματα) και στην ετοιμοπόλεμη νεολαία μας, που θα συμμετάσχει με ένα εντυπωσιακό και συμπαγές μπλοκ που θα κλείνει την παρέλαση, σαν κληρονόμος και συνεχιστής που είναι της μαχητικής δόξας του κουβανικού λαού στη διάρκεια της ιστορίας του.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Από το 6ο Συνέδριο έχουν γίνει πολυάριθμα γεγονότα και ουσιαστικές αλλαγές στο διεθνές πεδίο.
Πέρασαν 15 μήνες από τότε που αναγγείλαμε ταυτόχρονα με τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα την απόφαση να αποκαταστήσουμε τις διπλωματικές σχέσεις ανάμεσα στην Κούβα και τις ΗΠΑ, πάνω στη βάση της κυρίαρχης ισότητας, της μη ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις και του απόλυτου σεβασμού στην ανεξαρτησία μας. Ώρες πριν από αυτή τη σύντομη παρέμβαση είχε εκπληρωθεί η υπόσχεση του Φιδέλ στο λαό όταν ολοκληρώθηκε η επιστροφή στην πατρίδα των Πέντε Ηρώων (Χειροκροτήματα).
Φτάσαμε σ’ αυτή τη στιγμή χάρη στην ηρωική αντίσταση και τις θυσίες του κουβανικού λαού και στην πίστη του στα ιδανικά και τις αρχές της Επανάστασης, που είχαν την αποφασιστική στήριξη της διεθνούς αλληλεγγύης, η οποία εκφράστηκε με πολλαπλές εκδηλώσεις και στους διεθνείς οργανισμούς, ιδιαίτερα τις συγκλονιστικές ψηφοφορίες στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενάντια στον αποκλεισμό.
Ο πολιτικός χάρτης της Δικής μας Αμερικής είχε αλλάξει κάτω από την επίδραση της προόδου των πολιτικών δυνάμεων της αριστεράς και λαϊκών κινημάτων που συνέβαλαν στην πρόοδο της περιφερειακής ολοκλήρωσης, πράγμα που συμβολίζεται με τη σύσταση της Κοινότητας Κρατών της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής (CELAC), το Δεκέμβρη του 2011.
Όλα αυτά είχαν φέρει τις ΗΠΑ σε κατάσταση αφόρητης απομόνωσης στο ημισφαίριο και έβαλε σε κρίση το λεγόμενο διαμερικανικό σύστημα, όπως φάνηκε με την απαίτηση να σταματήσει ο αποκλεισμός και ενάντια στον αποκλεισμό της Κούβας από την 6η Διάσκεψη της Αμερικής στην Καρταχένα, το 2012.
Από την άλλη μεριά, γίνονταν αλλαγές στη βορειοαμερικάνικη κοινωνία και την κουβανική μετανάστευση υπέρ της μετατροπής της πολιτικής των ΗΠΑ απέναντι στην Κούβα.
Τον Απρίλη της περασμένης χρονιάς, παραστήκαμε στην 7η Διάσκεψη της Αμερικής στον Παναμά με το μέτωπο ψηλά. Δεν είναι ανάγκη να επαναλάβουμε εδώ τις απόψεις που εκφράσαμε με την ευκαιρία εκείνη.
Στη διάρκεια της περιόδου που διανύσαμε από τις 17 Δεκέμβρη του 2014, διαπιστώθηκαν συγκεκριμένα αποτελέσματα στο διάλογο και τη συνεργασία ανάμεσα στην Κούβα και τις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο οικονομικός, εμπορικός και χρηματοπιστωτικός αποκλεισμός που επιβλήθηκε πριν από πάνω από μισό αιώνα, εξακολουθεί να ισχύει, με αναμφίβολα εκφοβιστικά αποτελέσματα εξωχώριου βεληνεκούς, αν και αναγνωρίζουμε τη θέση του προέδρου Ομπάμα και υψηλών αξιωματούχων της διοίκησης ενάντια στον αποκλεισμό και τις επανειλημμένες εκκλήσεις τους στο Κογκρέσο υπέρ της εξάλειψής του.
Τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν λίγο πριν από την επίσκεψή του στην Αβάνα για να προωθηθούν μερικές αλλαγές στην εφαρμογή του αποκλεισμού με αφετηρία τη χρήση των εκτελεστικών δυνατοτήτων του είναι θετικά, αλλά όχι αρκετά.
Όπως εκφράσαμε στη συνάντηση των δύο προέδρων με τον τύπο, για να προχωρήσουμε προς την εξομάλυνση των σχέσεων θα πρέπει να εξαλειφθεί ο αποκλεισμός, που προκαλεί στερήσεις στον πληθυσμό μας και αποτελεί το κύριο εμπόδιο για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, και να επιστραφεί το έδαφος που κατέχει παράνομα η Ναυτική Βάση στο Γουαντάναμο ενάντια στη θέληση της κουβανικής κυβέρνησης και του κουβανικού λαού.
Επίσης, θα έπρεπε να καταργηθούν τα προγράμματα που στοχεύουν στην αλλαγή του πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού συστήματος που επιλέξαμε κυρίαρχα, ανάμεσα σε άλλες επιζήμιες πολιτικές που ισχύουν ακόμα.
Η μεταναστευτική πολιτική εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σαν όπλο ενάντια στην Επανάσταση. Διατηρείται σε ισχύ ο «Νόμος Κουβανικής Προσαρμογής», η «Πολιτική των Στεγνών Ποδιών-Βρεγμένων Ποδιών» και το «Πρόγραμμα παρόλ για κουβανούς επαγγελματίες γιατρούς» που παρακινούν στην παράνομη και ανασφαλή μετανάστευση και αποσκοπούν να μας στερήσουν ειδικευμένο προσωπικό.
Αυτές οι πρακτικές δεν αντιστοιχούν με την εκφρασμένη αλλαγή πολιτικής απέναντι στην Κούβα και προκαλούν δυσκολίες σε τρίτες χώρες.
Δεν είναι λίγες οι διακηρύξεις αξιωματούχων της βορειοαμερικανικής κυβέρνησης που αναγνωρίζοντας την αποτυχία της πολιτικής απέναντι στην Κούβα δεν κρύβουν ότι οι προθέσεις είναι οι ίδιες και αλλάζουν μόνο οι μορφές.
Έχουμε τη θέληση να αναπτύξουμε ένα διάλογο που να βασίζεται στο σεβασμό και να οικοδομήσουμε ένα νέο είδος σχέσεων με τις ΗΠΑ, όπως δεν υπήρξαν ποτέ μέχρι σήμερα ανάμεσα στις δύο χώρες, γιατί είμαστε πεισμένοι ότι μόνο αυτό μπορεί να φέρει αμοιβαία οφέλη.
Ωστόσο, πρέπει να επαναλάβουμε ότι δεν πρέπει να αποσκοπεί κανείς για να το πετύχει αυτό στο να παραιτηθεί η Κούβα από τις αρχές της Επανάστασης ούτε να κάνει παραχωρήσεις που είναι έμφυτες με την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της, να εκχωρήσει την υπεράσπιση των ιδανικών της ούτε και την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της, που δεσμεύεται με τις δίκαιες υποθέσεις, την υπεράσπιση της αυτοδιάθεσης των λαών και την παραδοσιακή στήριξη αδελφών χωρών.
Όπως καθιερώνει το Σύνταγμα της Δημοκρατίας, «οι οικονομικές, διπλωματικές και πολιτικές σχέσεις με οποιοδήποτε άλλο κράτος δεν μπορεί ποτέ να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης κάτω από επιθέσεις, απειλές ή εξαναγκασμούς από την πλευρά μιας ξένης δύναμης».
Είναι μακρύς και πολύπλοκος ο δρόμος προς την εξομάλυνση των διμερών δεσμών και θα προχωρήσουμε στο βαθμό που θα είμαστε ικανοί να εφαρμόζουμε στην πράξη την τέχνη της πολιτισμένης συνύπαρξης ή, πράγμα που είναι το ίδιο, να αποδεχόμαστε και να σεβόμαστε τις διαφορές, που είναι και θα είναι πολυάριθμες και βαθιές. Να μην τις βάζουμε στο κέντρο της σχέσης μας, στη θέση αυτού να επικεντρωνόμαστε σ’ αυτά που μας κάνουν να πλησιάζει ο ένας τον άλλο και όχι σ’ αυτά που μας χωρίζουν, προωθώντας το όφελος και των δύο χωρών.
Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ ιστορικά αντιπροσώπευαν μια πρόκληση για την Κούβα λόγω της συνεχούς φιλοδοξίας τους να ασκήσουν την κυριαρχία τους πάνω στο έθνος μας και της απόφασης των Κουβανών να είμαστε ελεύθεροι και ανεξάρτητοι, χωρίς να μας ενδιαφέρει το τίμημα που θα πρέπει να πληρώσουμε (Χειροκροτήματα).
Η ενότητα του λαού γύρω από το Κόμμα, ο βαθύς πατριωτισμός και η πολιτική κουλτούρα που μας επέτρεψαν να αντιμετωπίσουμε την πολιτική επιθετικότητας και εχθρότητας, θα χρησιμεύσει σαν ασπίδα για να νικήσουμε οποιαδήποτε απόπειρα υπονόμευσης του επαναστατικού πνεύματος των Κουβανών. Αυτό θα είναι μια πρόκληση, ιδιαίτερα για τους πιο νέους, τους οποίους το Κόμμα αναγνωρίζει σαν συνεχιστές του επαναστατικού έργου και των πατριωτικών πεποιθήσεων των παππούδων και πατεράδων τους.
Ευχαριστούμε για τη στήριξη που όλα αυτά τα χρόνια δεχτήκαμε από τη διεθνή κοινότητα, πολιτικά κόμματα και κινήματα, κοινωνικές οργανώσεις, διανοούμενους, ακαδημαϊκούς, θρησκευόμενους, καλλιτέχνες, συνδικαλιστικά, αγροτικά και φοιτητικά στελέχη, αλληλέγγυους φίλους που από όλα τα μέρη του κόσμου μας συνόδεψαν στον αγώνα μας. Ξέρουμε ότι μπορούμε να υπολογίζουμε σ’ αυτούς στη μάχη για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου. Σε όλους επαναβεβαιώνουμε ότι πάντα θα έχουν τη χωρίς όρους και αλληλέγγυα στήριξη της αιώνια επαναστατικής και διεθνιστικής Κούβας.
Η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική βρίσκονται κάτω από τα αποτελέσματα μιας δυνατής και διαρθρωμένης ιμπεριαλιστικής και ολιγαρχικής αντεπίθεσης ενάντια στις επαναστατικές και προοδευτικές κυβερνήσεις, σε ένα πολύπλοκο πλαίσιο, που χαρακτηρίζεται από την επιβράδυνση της οικονομίας που επέδρασε αρνητικά στη συνέχιση των πολιτικών ανάπτυξης και κοινωνικής ένταξης και των κατακτήσεων που πέτυχαν τα λαϊκά στρώματα.
Αυτή η αντιδραστική επίθεση χρησιμοποιεί μεθόδους και τεχνολογίες του νέου δόγματος μη συμβατικού πολέμου, ιδιαίτερα στον τομέα της επικοινωνίας και της κουλτούρας, χωρίς να αποκλείονται αποσταθεροποιητικές και πραξικοπηματικές ενέργειες.
Αυτή η πολιτική κατευθύνεται κυρίως ενάντια στην αδελφή Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας και έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες στη Βολιβία, το Εκουαδόρ, τη Βραζιλία, καθώς και στη Νικαράγουα και το Σαλβαδόρ.
Πρόσφατα πισωγυρίσματα αριστερών κυβερνήσεων στο ημισφαίριο χρησιμοποιούνται για να αναγγείλουν ότι κλείνει ένας προοδευτικός ιστορικός κύκλος, να ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή του νεοφιλελευθερισμού και να αποθαρρύνουν τις πολιτικές δυνάμεις και κόμματα, κοινωνικά κινήματα και εργαζόμενες τάξεις, πράγμα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε με περισσότερη ενότητα και μεγαλύτερη διάρθρωση των επαναστατικών ενεργειών.
Διατηρούμε την αποφασιστική πεποίθηση ότι ο λαός της Βενεζουέλας θα υπερασπιστεί την κληρονομιά του αγαπημένου συντρόφου Ούγο Τσάβες Φρίας και θα εμποδίσει τη διάλυση των επιτευγμάτων που κατάφερε. Στην Μπολιβαριανή και Τσαβική Επανάσταση, στον πρόεδρο Μαδούρο και την κυβέρνησή του, στην πολιτικο-στρατιωτική ενότητα του λαού της Βενεζουέλας επαναβεβαιώνουμε την αλληλεγγύη και δέσμευσή μας και την αποφασιστική απόρριψη των φιλοδοξιών να απομονωθεί η Βενεζουέλα ενώ γίνεται διάλογος με την Κούβα.
Απαιτούμε να γίνονται σεβαστές η κυριαρχία και η ανεξαρτησία των κρατών και να σταματήσουν οι ενέργειες ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις τους. Την ίδια στιγμή, επαναβεβαιώνουμε την αποφασιστική στήριξή μας σε όλες τις επαναστατικές και προοδευτικές κυβερνήσεις, με επικεφαλής ηγέτες με κύρος, που οι οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές τους έφεραν δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια, κυριαρχία και χειροπιαστά οφέλη για τις μεγάλες πλειοψηφίες της πιο άνισης περιοχής του πλανήτη.
Ανανεώνονται επίσης οι προσπάθειες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους να υπονομεύσουν την ενότητα και τη διαδικασία περιφερειακής ολοκλήρωσης, να διαλύσουν την πρόοδο της CELAC, της ALBA, του UNASUR και άλλων μέσω μιας υποτιθέμενης μεταρρύθμισης του διαμερικανικού συστήματος, ιδιαίτερα του ΟΑΚ [Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών], καθώς επίσης δίνεται μεγαλύτερος πρωταγωνιστικός ρόλος σε άλλα σχήματα κατάλληλα για τα ηγεμονικά τους συμφέροντα.
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ ότι ο ΟΑΚ –Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών, που ιδρύθηκε από τις ΗΠΑ στο τελευταίο μισό του περασμένου αιώνα, στην αρχή του Ψυχρού Πολέμου- χρησίμευσε μονάχα σε αντίθετα συμφέροντα από εκείνα της δικής Αμερικής. Αυτός ο οργανισμός, που σωστά χαρακτηρίστηκε «υπουργείο αποικιών» των ΗΠΑ από τον υπουργό Εξωτερικών της Αξιοπρέπειας, το σ. Ραούλ Ρόα Γκαρσία, ήταν αυτός που τιμώρησε την Κούβα και ήταν διατεθειμένος να στηρίξει και αναγνωρίσει μια κυβέρνηση μαριονέτα, αν είχε εδραιωθεί η μισθοφορική εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων. Είναι ατέλειωτη η λίστα των ενεργειών του ενάντια στην κουβανική Επανάσταση που γεννιόταν και σε άλλες επαναστατικές και προοδευτικές κυβερνήσεις.
Παρόλο που ποτέ δεν παρακινήσαμε άλλες χώρες να εγκαταλείψουν αυτό τον οργανισμό, πρέπει να επαναλάβω αυτό που είπα στη Βραζιλία πριν από μερικά χρόνια, παραφράζοντας τον Χοσέ Μαρτί, ότι πριν επιστρέψει η Κούβα στον ΟΑΚ «θα ενωθεί η Βόρεια Θάλασσα με τη Νότια και θα γεννηθεί ένα φίδι από το αβγό ενός αητού».
Είναι απόλυτα αναγκαίο να συνεχίσουμε να προχωράμε στην εδραίωση της CELAC, σαν μηχανισμού πολιτικής συναίνεσης πραγματικά της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, βασισμένου στην αντίληψη της ενότητας στη διαφορετικότητα. Η Ανακήρυξη της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής σαν Ζώνη Ειρήνης, που υπογράφτηκε από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Διάσκεψης Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στην Αβάνα, έχει πλήρη ισχύ και οι αρχές της πρέπει να διέπουν τις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη μας και επίσης και σε διεθνές επίπεδο.
Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας, όπως μέχρι τώρα, για να προωθήσουμε τη διαδικασία ειρήνης στην Κολομβία.
Είναι αναλλοίωτη η παραδοσιακή στήριξη της Κούβας στις προσπάθειες της Δημοκρατίας της Αργεντινής για να ανακτήσει την κυριαρχία στα νησιά Μαλβίνας, Νότιες Γεωργίες και Νότια Σάντουιτς.
Επαναβεβαιώνουμε την αλληλεγγύη μας με το λαό του Πουέρτο Ρίκο και τη φιλοδοξία του να πετύχει την αυτοδιάθεση και την ανεξαρτησία του, όπως αρνούμαστε οποιασδήποτε μορφής αποικιοκρατία.
Εξακολουθούμε να συνηγορούμε, αυτή την περίοδο από την Προεδρία του Συνδέσμου των Κρατών της Καραϊβικής, για την πλήρη περιφερειακή ολοκλήρωση και την υπεράσπιση των νόμιμων συμφερόντων των εθνών της Καραϊβικής σε θέματα οικονομικά και περιβαλλοντικά και στηρίζουμε το δίκαιο αίτημά τους για αποζημίωση για τις τρομερές συνέπειες της δουλείας και της αποικιοκρατίας. Θα εξακολουθήσουμε να παρέχουμε ειδική προτεραιότητα στη συνεργασία μας με την Αϊτή.
Οι αδελφοί λαοί του Τρίτου Κόσμου που προσπαθούν να αλλάξουν την κληρονομιά αιώνων αποικιακής κυριαρχίας ξέρουν ότι πάντα θα μπορούν να υπολογίζουν στην αλληλεγγύη και στήριξη της Κούβας και ότι θα συνεχίσουμε να εκπληρώνουμε τις δεσμεύσεις μας για συνεργασία πάνω στη βάση του να μοιραζόμαστε αυτό που έχουμε, όχι αυτό που μας περισσεύει.
Επιβεβαίωση αυτού ήταν η ηρωική συμμετοχή του κουβανικού ιατρικού προσωπικού στην πάλη κατά του Έμπολα, που προκάλεσε παγκόσμια αναγνώριση.
Θα εξακολουθήσουμε να δίνουμε προτεραιότητα στην πολύμορφη ανάπτυξη των σχέσεων με όλους τους φίλους και συνέταιρους που μας συνόδεψαν αυτά τα χρόνια και θα συνεχίσουμε την ανταλλαγή εμπειριών με τα κόμματα και τις κυβερνήσεις των σοσιαλιστικών χωρών. Την ίδια στιγμή, επαναλαμβάνουμε την πολιτική του Κόμματός μας να αναπτύσσει σχέσεις με όλες τις νόμιμες πολιτικές δυνάμεις και τα κινήματα, ανεξάρτητα από την ιδεολογική τους τάση.
Η επικείμενη υπογραφή της Συμφωνίας Πολιτικού Διαλόγου και Συνεργασίας ανάμεσα στην Κούβα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, που συνεπάγεται την εξάλειψη της επεμβατικής Κοινής Θέσης και τη θετική εξέλιξη των διμερών δεσμών με τα κράτη μέλη της, είναι παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός κλίματος κατάλληλου για την ανάπτυξη μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης μ’ αυτό το σημαντικό μπλοκ εθνών.
Σ’ αυτό έρχεται να προστεθεί και η πρόσφατη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη Λέσχη του Παρισιού, που θα επιτρέψει την εξομάλυνση των σχέσεων με τη διεθνή χρηματοπιστωτική κοινότητα.
Η επίσκεψη στην Κούβα πέρσι του Πάπα Φραγκίσκου, τα κηρύγματά του υπέρ της ειρήνης και της ισότητας, της εξάλειψης της φτώχειας, της υπεράσπισης του περιβάλλοντος και οι αναλύσεις του για τις αιτίες των κύριων προβλημάτων που πλήττουν την ανθρωπότητα συνέβαλαν στην πρόοδο των δεσμών ανάμεσα στην Αγία Έδρα και την Κούβα, στο πλαίσιο της 80ής επετείου από την καθιέρωσή τους.
Η ιστορική συνάντηση στην Αβάνα του Πάπα Φραγκίσκου και του Πατριάρχη Κύριλλου τον περασμένο Φλεβάρη, μας τίμησε βαθιά και μας επέτρεψε να επαναλάβουμε τη δέσμευση της Κούβας για τη διατήρηση της ειρήνης και την προώθηση του διαλόγου σε διεθνές επίπεδο.
Είναι κάθε φορά και μεγαλύτερες οι απειλές για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια που προέρχονται από την απόπειρα του βορειοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού να επιβάλει την ηγεμονική θέση του απέναντι στις αλλαγές στην παγκόσμια ισορροπία, από τη φιλοσοφία σφετερισμού και ελέγχου στρατηγικών φυσικών πόρων που αποδεικνύονται με τον αυξανόμενο επιθετικό χαρακτήρα του στρατιωτικού δόγματος του ΝΑΤΟ και τον πολλαπλασιασμό μη συμβατικών πολέμων με πρόσχημα την αντιμετώπιση της «διεθνούς τρομοκρατίας», την όξυνση των αντιθέσεών του με τη Ρωσία και την Κίνα και τον κίνδυνο μιας πολεμικής σύγκρουσης ανυπολόγιστων διαστάσεων στη Μέση Ανατολή.
Όπως πολύ έγκαιρα προειδοποιήσαμε, η επέκταση του ΝΑΤΟ στα σύνορα με τη Ρωσία προκάλεσε σοβαρούς κινδύνους για την ειρήνη και τη σταθερότητα, πράγμα που επιδεινώνεται με την εφαρμογή αυθαίρετων και άδικων μονομερών κυρώσεων ενάντια σ’ αυτή τη χώρα.
Η κατάσταση στη Συρία, λόγω της ξένης επέμβασης, είχε σαν αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες ζωές και τεράστιες καταστροφές. Έχουμε εμπιστοσύνη στην ικανότητα του συριακού λαού και της κυβέρνησης να βρουν μια ειρηνική λύση που να διατηρεί την ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα αυτού του έθνους.
Τα κύματα προσφύγων προς την Ευρώπη συγκλονίζουν τη συνείδηση της ανθρωπότητας. Είναι συνέπεια της ξένης επέμβασης, των πολέμων που προκλήθηκαν από το εξωτερικό και της ίδιας της υπανάπτυξης, εκδηλώνοντας τη διπροσωπία και υποκρισία στο χειρισμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, την άνοδο της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και της διάκρισης σε βάρος των μεταναστών, καθώς και την ενίσχυση νεοφασιστικών δυνάμεων.
Διατηρούμε την επίμονη αντίθεσή μας απέναντι στην τρομοκρατία σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της και της οποίας υπήρξαμε θύματα από την ίδια τη νίκη της Επανάστασης.
Καταδικάζουμε την κατοχή από το Ισραήλ των παλαιστινιακών εδαφών και άλλων αραβικών χωρών, χωρίς τη λύση της οποίας δεν θα επιτευχθεί μια διαρκής ειρήνη σ’ αυτή την περιοχή.
Επαναλαμβάνουμε την αλληλεγγύη μας με την Αραβική Δημοκρατία της Σαχάρας στην πάλη ενάντια στην κατοχή του εδάφους της.
Η δυσμενής διεθνής οικονομική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από την επιδείνωση της παγκόσμιας συστημικής κρίσης, και οι υφεσιακές τάσεις των κύριων οικονομιών κάνουν πιο ευάλωτη και επισφαλή την κατάσταση των χωρών του Τρίτου Κόσμου. Εντείνονται η αδικία και ο ανορθολογισμός της διεθνούς οικονομικής τάξης πραγμάτων, που υπάρχει απόλυτη ανάγκη να αντικατασταθεί, και εκδηλώνεται η ανάγκη να οικοδομηθεί μια νέα διεθνής χρηματοπιστωτική αρχιτεκτονική.
Θεωρούμε ότι όσο δεν γίνεται αυτό θα είναι ανέφικτοι οι στόχοι που διακηρύχτηκαν σε σχέση με τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική ένταξη στη Διάσκεψη Κορυφής του ΟΗΕ για την υιοθέτηση της Ατζέντας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη για το 2030.
Με τον ίδιο τρόπο, πιστεύουμε ότι το πλαίσιο συνεργασίας που συμφωνήθηκε μετά τη Διάσκεψη του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή εξακολουθεί να είναι περιορισμένο από τη επιμονή και επιβολή ανορθολογικών πρότυπων παραγωγής και κατανάλωσης, που είναι ασύμβατα με τη διατήρηση του ανθρώπινου είδους. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης των βιομηχανοποιημένων εθνών εμποδίζει να καθιερωθούν αποτελεσματικές δεσμεύσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση και τη μεταφορά τεχνολογίας, σύμφωνα με την αντίληψη των κοινών, αλλά διαφοροποιημένων ευθυνών.
Στις πολύπλοκες συνθήκες της περιοχής μας και του κόσμου, η εξωτερική πολιτική της Κουβανικής Επανάστασης θα παραμείνει πιστή στις αρχικές αρχές και θα υπερασπιστεί στις πιο δύσκολες συνθήκες και απέναντι στις πιο σοβαρές απειλές και προκλήσεις.
Τέλος, συντρόφισσες και σύντροφοι, έχουμε μπροστά μας έντονες ημέρες δουλειάς σ’ αυτό το Συνέδριο, πεισμένοι ότι θα είναι ένα ιστορικό και καρποφόρο Συνέδριο, από το οποίο θα βγουν οι κύριες κατευθύνσεις της δουλειάς μας με σκοπό την επίτευξη ενός κυρίαρχου, ανεξάρτητου, σοσιαλιστικού, ευημερούς και βιώσιμου έθνους.